«هیجان زدهام، انتظار چنین خوشامدگویی عظیمی را نداشتم. من 26 سالهام و این اولین دیدارم از آذربایجان است. دو پدربزرگ من اهل باکو هستند. آن ها به تبریز مهاجرت کردند و البته من در سال 1980 در تهران متولد شدم. بعد اما به انگلستان مهاجرت کردیم و من آنجا بزرگ شدم...»
این چند جمله، بخشی از حرفهای سامی یوسف ستاره این روزهای موسیقی اسلامی در جمع خبرنگاران باکویی است. این چندمین بار است که سامی یوسف درباره تولدش در تهران صحبت میکند. از همان زمان که آلبوم اولش را منتشر کرد، درباره پارسی بودنش صحبت کرده بود، اما هر چه جلوتر رفت سعی کرد آذری بودنش را پررنگتر کرده و کمتر درباره ایرانی بودنش صحبت کند. اما این بار و در میان خود آذریها اعلام کرد که ایرانی است و متولد تهران. مسالهای که در سایتها و رسانههای آذربایجان به شدت مورد توجه قرار گرفت. او در ادامه تور جهانیاش که به منظور ایجاد جو همدلی میان مسلمانان جهان انجام شد، پس از برگزاری کنسرتهایی در آمریکا، آلمان، بریتانیا، مصر، سودان، کویت، عربستان، فرانسه، آلمان، هلند و... به آذربایجان رفته بود تا در استادیوم حیدر علی اف برای هواداران پرتعدادش بخواند.
شناسنامه
نام سامی یوسف در واقع «سیامک رادمنش» است که ممکن است اسم آشنایی باشد. سامی یوسف بارها در مصاحبه و بیوگرافیهای مختلف از پدرش گفته که یک موزیسین و شاعر مشهور است، اما اصلا به نام او اشاره نکرد و البته در گفتوگو با رسانههای مصری در مقابل سوالات خبرنگاران مقاومت کرده و چیزی از پدرش نگفته: «خواهش میکنم درباره پدرم نپرسید.»
پدر سیامک رادمنش، آهنگساز، ترانهسرا و موزیسین مشهور ایرانی مقیم انگلستان است؛ «بابک رادمنش» که بارها نامش را شنیدهایم و آهنگهایش را گوش کردهایم. بابک رادمنش، بیش از همه با آلبومی به نام «پیروزی» میان جوانان مطرح شد. او، آلبومی با این نام با صدای «امید» خواننده ساکن آمریکا تهیه و تولید کرد و آهنگها و تنظیمهای جدیدی را وارد موسیقی پاپ خارج از کشور کرد؛ تنظیمهایی به سبک تنظیمهای مدرن ترکی که بین جوانان ایرانی هم حسابی جایش را باز کرد. او به جای گفتن شعر بر روی ملودی آهنگهای ترکی و عربی- کاری که میان خوانندگان آنور آب کاملا طبیعی شده است- از تنوع تنظیمات و سازبندی آن ها استفاده کرد و موفق شد سبک جدیدی را وارد بازار کوچک موسیقی پاپ ایرانی خارج از کشور کند. پس از امید، خوانندگان دیگری همچون «رضا معین» و «جمشید» خواننده کرد، با این سبک و با کمک بابک رادمنش آثاری را تهیه کردند.
بابک رادمنش علاوه بر آن که ملودی میساخت و تنظیم میکرد، شعر و ترانههایی را هم برای خوانندگان مختلف میگفت و ترانههایی که بیشتر در آن ها از تمهای مذهبی، عرفانی و عشق به وطن استفاده میکرد. ترانههایی مثل «وطن» با صدای خواننده جوان «پویا» با این مطلع: «وطن، وطن زمزمه هر روز و هر شب من/ نام وطن، قشنگترین اسم روی لب من»
یا «ترک غربت» با صدای جمشید، با احساسات وطن دوستانه. ترانههای «مهتاب عشق» و «خاکی» با مایههای عرفانی و ترانه «گل مولا» با صدای «جهان» درباره عشق به حضرت علی (ع). ترانه «مناجات» - سامی یوسف هم ترانهای با نام مناجات دارد- هم به زودی منتشر خواهد شد تا دغدغههای مذهبی بابک رادمنش را بیش از پیش نمایش دهد.
در تمام این سالهای حضور رادمنش در خارج از کشور، او اصلا به لسآنجلس نرفت و در مقابل تمام دعوتها و پیشنهادات مقاومت کرد. دلیلش را هم تحصیل دو فرزندنش در رشته موسیقی در رویال آکادمی لندن عنوان میکرد. دو فرزند او یکی سیامک و دیگری بابک- او بعدا نامش را «بارون» گذاشت و با این نام به فعالیتهای هنری پرداخت - هر دو جزو همکاران پدر در بدو کار بودند. تنظیمات ترنس سیامک بر روی ترانههایی همچون «فاصله» با این مطلع: «چینی نازک دلامون/ از غم فاصله شکسته» که به دو زبان انگلیسی و فارسی خوانده میشد، جزو اولین تنظیمهای موسیقی ترنس فارسی بودند. آن هم در سن 20 سالگی.
اما بارون همکاری با پدر را ادامه داد و تمام تنظیمهای جدید آثار بابک رادمنش را او انجام میدهد. سیامک اما به سمت موسیقی اسلامی رفت و چهار سال پیش اولین آلبومش به نام «المعلم» را به بازار ارائه کرد که با استقبال بسیار گستردهای روبهرو شد. این موفقیت راه را برای کنسرتهای مختلف و ادامه این مسیر هموار کرد. دو سال گذشت تا آلبوم دوم او به نام «امت من» به بازار عرضه شود. آلبومی که با آلبوم قبل زمین تا آسمان متفاوت بود. اگر آلبوم قبلی بیشتر بر روی اناشید و نواهای مذهبی استوار بود و موسیقی چندان در آن پررنگ نبود، اما آلبوم «امت من» بر پایه ملودیهای مشهور ایرانی ساخته و بر روی آن ها کلام مذهبی قرار داده شد. او در لیبل این آلبوم از پدرش و بارون تشکر ویژه کرده است. ترانه «عید» بر روی ملودی «منتظرت بودم» (آهنگی با صدای داریوش رفیعی) ساخته شد. «حسبی ربی» که با تبلیغات بسیار و کلیپ پرزرق و برق و خوش آب و رنگی ساخته شد، از ملودی «ملاممد جان» که یک ملودی فولکور خراسان - و نه یک ملودی افغانی- است، نشات گرفت و آهنگ «مناجات» هم که متعلق به مرحوم علی تجویدی است.
ترانه «غار حرا» هم بر روی ملودی «ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته» ساخته شد که یک سرود حماسی درباره آزادسازی خرمشهر است. اما نکته جالبی که میتوان درباره یکی از این آهنگهای انقلابی گفت مربوط به آهنگ «خلبانان» است. همان ترانه معروفی که مطلعش این بود: «فرشته حق یارت باد/ الله نگهدارت باد»
بابک رادمنش با نام اصلی «فیروز برنجان» ترانه سرای بخش ترکی این آهنگ انقلابی و آهنگساز آن است که با صدای «جمشید نجفی» در خاطره میلیونها ایرانی ماندگار شده.
اما اگر بدانید فیروز برنجان، برای کدام فیلم سینمایی آهنگ ساخته، شاخ در میآورید؛ فیروز برنجان یا همان بابک رادمنش خودمان، آهنگساز فیلم «توبه نصوح» اثر محسن مخملباف است که در سال 1361 ساخته شد. فیلمی که خوانندهاش هم «حسام الدین سراج» بود.
سیاست و اسلام
یک جای این نوشته گفتیم که نام یکی از دو برادر موزیسن رادمنش، بابک است. شاید با خودتان بگویید چگونه میشود هم اسم پسر، بابک باشد و هم اسم پدر. در واقع نام اصلی بابک رادمنش، فیروز برنجان است. مجله «بورهام وود تایمز» در مطلبی درباره یک مساله حقوقی که آهنگساز معروف ایرانی بابک رادمنش درگیرش بود، نوشته نام اصلی او، فیروز برنجان است؛ یعنی نام رسمی او که در پاسپورتش قید شده است. اما به هر حال نام هنری شناخته شده برنجان، بابک رادمنش است.
بابک رادمنش از آن دسته آهنگسازان مشهوری است که هیچ فیلم یا عکسی از او منتشر نشده و با وجود درخواستهای فراوان، تاکنون با انجام مصاحبه و عکاسی به شدت مخالفت کرده است. در سوی دیگر ماجرا، سامی یوسف، از تبلیغات رسانهای به خوبی استفاده کرده و با بزرگترین تلویزیونها و مجلات دنیا مصاحبههای اختصاصی انجام داده است. مصاحبه ویژه او با تلویزیون CNN و مطلبی که مجله تایم از او و کنسرتش تهیه کرد باعث شهرت افزونتر او در خارج از مرزهای کشورهای مسلمان شد.
حتی عدم صدور ویزا از سوی ایالات متحده، برای ورود به خاک این کشور میرفت که با یک جنجال رسانهای همراه شود اما بالاخره او مجوز حضور در آمریکا و برگزاری کنسرت برای مسلمانان این کشور را دریافت کرد و موفق شد با مهمترین رسانههای این کشور هم گفتوگو کند.
او در کنسرت لسآنجلس، از پیروزی بزرگ اسلام گفت: «طلوع نزدیک است.» آن روزها حملات اسرائیل به جنوب لبنان آغاز شده بود و سامی یوسف حمایت خود را از کودکان و آوارگان لبنانی، آن هم در خاک آمریکا اعلام کرد.
اما یکی از مهمترین واکنشها به اظهارنظرها و اقدامات سامی یوسف از سوی سفارت بریتانیا در یمن شکل گرفت؛ سامی یوسف در بخش پایانی تور جهانی خود به یمن سفر کرده بود. او با چفیه فلسطینی - که به نوعی نماد حماس است- در کنفرانس مطبوعاتیاش ظاهر شد که سفارت انگلیس نسبت به این مساله واکنش شدیدی نشان داد. آن ها از دولت یمن خواستند تا کنسرت سامی را در این کشور لغو کند. اما نهایتا این کنسرت با تاخیر و در تاریخ 4 دسامبر در تالار المدینیه صنعا و در حضور دو هزار نفر از هواداران سامی با شور و حال خاصی برگزار شد. حدود 1200 نفر از حاضران در این کنسرت، زنان و کودکان یمنی بودند که عشق و علاقهشان به خواننده محبوبشان را با صدا کردن مداوم نام او نشان میدادند. او همانجا به هوادارانش اعلام کرد که آلبوم جدیدش را یک سال و نیم دیگر به بازار ارائه خواهد کرد. اما او در این مدت بیکار نمینشیند و در ایام فراغت از اجراهای زنده، سینگلهایی را اجرا و عرضه خواهد کرد و البته برای آهنگهایش ویدئوهای عالی دیگری هم خواهد ساخت.
وی آهنگ هایش را به 4 زبان ترکی عربی فارسی و انگلیسی می خواند.
کلیپ مادر او یکی از بهترین کلیپ های اخیر اوست
متن آهنگ مادر از سامی یوسف:
گریه کردم مثل ابرها بی تو مادر
شد دل من جای غصه ها،بی تو مادر
رسول خدا گفت بهشت زیرپاته
بخواب مادر
برای همیشه هر وقتی*........
رفتی و من تنها ماندم
با غصه ها و غم ها ماندم
گرکه تو را آزردم من
مادر،حلالم کن
بعد از تو بی پناهم
ای که بودی تکیه گاهم
بی تو بنگر اشک و آهم
مادر حلالم کن...