فناوری اطلاعات - ****شهدا شرمنده ایم**** شهدا شرمنده ایم
سفارش تبلیغ
صبا ویژن
اوقات شرعی
امروز : جمعه 103 آذر 2
u ****شهدا شرمنده ایم****

نیک بخت نشود آن که برادرانش شوربخت اند . [امام علی علیه السلام]

:: خانه

:: مدیریت وبلاگ

:: پست الکترونیک

:: شناسنامه

:: کل بازدیدها: 236232

:: بازدیدهای امروز :67

:: بازدیدهای دیروز :45

vپیوندهای روزانه

سایت مراجع معظم تقلید و علماء شیعه [154]
بهترین یادگاری [237]
بروبچ قمی حالشو ببرن [209]
فارسی نگار [80]
کانون هادیان امت (مسجد امام هادی قم) [115]
.: جدول لیگ برتر :. [162]
دیکشنری [158]
استقلالیها [542]
ایران ورزشی [159]
روزناما خبرورزشی [227]
به لحظه ترین اخبار فوتبال ایران [164]
هیئت انصارالمهدی [218]
جگر داری بیا تو [482]
[آرشیو(13)]

vدرباره من

****شهدا شرمنده ایم****

مدیر وبلاگ : مهدی بهمنی[186]
نویسندگان وبلاگ :
داداش کوچولو
داداش کوچولو (@)[8]

عبدالله
عبدالله (@)[22]


گاه سکوت یک دوست معجزه میکنه ، و تو می آموزی که همیشه ، بودن در فریاد نیست

vلوگوی وبلاگ

****شهدا شرمنده ایم****

v لینک وبلاگ دوستان

دشت جنون
اس ام اس عاشقانه
بنده ی خدا
یک کلمه حرف حساب
اردبیل شهری برای همه
دوباره سبز می شویم...
نور
جاده خاطره ها
بانک مقالات روانشناسی
صفحات انتظار در فراق گل نرگس
سوز و گداز
طلبه میلیونر
کشکول
حسن تنهاترین سردار دنیاست
.: شهر عشق :.
پر شکسته
* امام مبین *
منتظر ظهور

v لوگوی وبلاگ دوستان
















vفهرست موضوعی یادداشت ها

فناوری اطلاعات[116] . موبایل و ترفند[5] . فوتبال[3] . عکسها و تصاویر جالب[2] . ترفند[2] . کامپیوتر[2] . ویندوز[2] . کامپیوتر . کلیپ بورد . کفش . مایکروسافت . مجتبی جباری . مرورگر . نرم افزارهای عیب یابی . همجنس‌بازی . واعظی آشتیانی . وسواس . ترفندستان . حافظه . روسپیگری . سکس . سوسک . سیستم عامل . شهادت . شهدا . شیطان . عجیب‌ . عطار . عید غدیر خم . غزه . فاطمه معصومه . فراکسیون . فوق العاده . فیلمهای سکسی . قطبی . SMS . آبی . استقلال و منصوریان و امیر قلعه نویی و داش علی منصوریان . اسقلالی . اعتیاد . اعیاد و عزاداریها . المپیک . المنتظر . امام رضا(ع) . امام صادق . امیر قلعه نوعی . اینترنت . اینترنت اکسپلورر . بسیجی . بیت‌المال . پرسپولیس . تجاوز جنسی .

vمطالب قبلی

فمژناوری اطلاعات
دانشگاه مجازی
ایمیل و اینترنت
عکسها و تصاویر جالب
مذهبی
عاشقانه
اجتماعی
ورزشی
مناسبتها
متفرقه
اس ام اس
داستان و مطالب جالب
علمی
سیاسی

vآهنگ وبلاگ

vوضعیت من در یاهو

یــــاهـو

vاشتراک در خبرنامه

 

! جامعه اطلاعاتی و آموزش الکترونیکی

شنبه 85/9/11 :: ساعت 11:57 صبح

  [ ۱۵ اردیبهشت ۸۴ ]
جامعه اطلاعاتی و آموزش الکترونیکی

تکفا - لطفاً ضمن معرفی خود، سوابق تحصیلی و کاریتان را بیان فرمایید.
احمد فهیمی‌فر متولد 1331 هستم. تحصیلاتم در رشته‌ی مهندسی عمران در سطوح لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری می‌باشد. سوابق آموزشی، تحقیقاتی و اجرایی نسبتاً طولانی دارم که عمدتاً در ارتباط با رشته‌ی مهندسی عمران است. در حال حاضر مسئولیت دانشگاه صنعتی امیرکبیر را به عهده دارم.

جامعه‌ی اطلاعاتی چه جامعه‌ای است؟
در یک جامعه اطلاعاتی آنچه اصل و بنیان هر گونه تعامل در چه بْعد آموزشی، چه تجاری یا فرهنگی و یا حتی در سطح دولت‌ها و ... را شکل می‌دهد، اطلاعات می‌باشد. به زبان ساده همان‌گونه که یک جامعه انسانی، در هر سطحی از دانش و فناوری، فرهنگ و تمدن که باشد، بدون دسترسی به هوا و اکسیژن، لحظه‌ای نمی‌تواند به حیات وزندگی خود ادامه دهد؛ موجودیت یک جامعه‌ی اطلاعاتی نیز بدون عنصر اطلاعات یا Information بی‌معنا و ناممکن خواهد بود.

پیش‌نیازهای آموزشی ما برای رسیدن به چنین جامعه‌ای چیست؟
آنچه مسلم است، برای دست‌یابی به چنین جامعه‌ای، ما نیازمند آموزش نه فقط در سطوح عالی و دانشگاهی، بلکه در کلیه‌ی سطوح جامعه می‌باشیم و این امری بدیهی است. اما نکته‌ای که مطرح می‌باشد این است که صرف رسیدن به چنین جامعه‌ای، مشکل‌گشای مسایل یا تسهیل‌کننده‌ی موانع نخواهد بود. به عنوان مثال تشکیل جوامع مختلف انسانی در نقاط مختلف کره‌ی زمین نتوانست به تنهایی پاسخ‌گوی مشکلات نسل اولین بشر باشد. بنابراین نه تنها باید به پی‌ریزی چنین جامعه‌ای اندیشید، بلکه بایستی لزوم بنا نهادن ارکان و شالوده آن به گونه‌ای مطلوب، متکامل و متناسب با ویژگی‌های بومی جامعه‌ی کنونی‌مان را مد نظر داشته باشیم و این نیازمند تدوین یک استراتژی آموزشی مدون و مشخص در کلیه‌ی سطوح جامعه خواهد بود.

چرا خروجی مراکز آموزش متوسطه و آموزش عالی دانشگاه‌ها با نیاز صنعت ICT تطابق ندارد؟ به طوری که صنعت ICT شدیداً به دنبال نیروی متخصص است و از طرفی با بحران بی‌کاری مواجهیم.
البته عدم تطابق و تناسب آموزش در سطوح متوسطه و عالی با نیازهای صنعت در کشور، متأسفانه فقط گریبانگیر بخش ICT نیست و این مسأله‌ای است که سال‌هاست مورد بحث محافل علمی و صنعتی در شاخه‌های مختلف قرار دارد. یکی از عمده‌ترین مشکلات موجود در این زمینه مربوط به کمبود اساتید می‌باشد. این امر به ویژه در بخش ICT با توجه به جوان بودن آن بیشتر به چشم می‌خورد. مسأله‌ی دوم این است که آموزش امری زمانبر است و راه‌اندازی یک رشته‌ی دانشگاهی حداقل بعد از 4 سال خروجی مؤثر و مسلماً آن هم در سطح محدود خواهد داشت. مورد دیگر مربوط می‌شود به سیر سریع تحولات در این شاخه از فناوری که مسلماً آموزش سنتی نمی‌تواند پاسخ‌گوی این روند رشد و هماهنگ با آن باشد.
چالش سوم نیز برمی‌گردد به مسأله‌ی مهاجرت مغزها. در حال حاضر بیشترین میزان جذب متخصصین خارجی در کشورهای صنعتی جهان و حتی کشورهای در حال توسعه چون مالزی، سنگاپور و ... مربوط به شاخه‌های مختلف مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات می‌باشد. این در حالی است که بیشترین میزان مهاجرت متخصصین در کشور ما که دارای رتبه‌ی اول در از دست دادن مغزهاست مربوط به این شاخه است.
در زمینه‌ی بحران بی‌کاری نیز مسأله‌ای که به وضوح به چشم می‌خورد، عدم داشتن تخصص از سوی عمده قشر بی‌کار جامعه می‌باشد. توجه داشته باشید که از دید صنعت، داشتن تخصص لزوماً به معنی داشتن مدرک و یا بالعکس داشتن مدرک لزوماً به معنی داشتن تخصص نیست.
مسأله‌ی دیگر در رابطه با عدم مدیریت مؤثر در بخش صنعت ICT می‌باشد. مسلماً از مدیری هر چند باتجربه که سابقه‌ای در بخش ICT نداشته و یا تحت آموزشی هدفمند در این زمینه قرار نگرفته، نمی‌توان انتظار چندانی داشت.

آیا روی آوردن به E-learning می‌تواند راه‌گشای این معضل باشد؟
مسلماً آموزش الکترونیکی با ویژگی‌های خاص خود می‌تواند با از میان برداشتن بسیاری از مشکلات فوق و فراهم آوردن بسیاری امکانات دیگر، نه تنها این معضل را در این بخش می‌تواند حل نماید، بلکه در سایر زمینه‌ها نیز نقش موثری ایفا می‌نماید.

آیا E-learning می‌تواند زمینه‌ای برای آموزش‌های اختصاصی در سطح ابتدایی و متوسطه و عالی فراهم آورد؟
اگر منظور از آموزش اختصاصی را همان تدریس خصوصی بدانیم، باید گفت که اتفاقاً یکی از موارد کاربرد آموزش‌های الکترونیکی ارایه‌ی خدمات کمک‌آموزشی و تقویتی به داوطلبان در سطح مختلف است. البته در سطح ابتدایی این کار به دلیل فراهم نبودن زمینه‌های معلوماتی دانش‌آموزان در حال حاضر مشکل است.
در سطح آموزش‌های دانشگاهی، استفاده از آموزش‌های الکترونیکی می‌تواند هم به عنوان کمک در آموزش و در کنار دروس واقعی ارایه شود و هم به صورت یک درس مستقل و کامل در اختیار دانشجویان و داوطلبان قرار گیرد.

اگر چنین است، آیا فری به حال تهی‌ی محتوای این دروس شده است؟
مسلماً. اما دیدگاه ما در این زمینه بیشتر توجه به جنبه کیفیت و استفاده‌ی هرچه بیشتر از امکانات آموزش الکترونیکی بوده نه جنبه‌ی کمی آن. صرفاً قراردادن متن دروس بر روی وب تحت عنوان ارایه‌ی یک درس به صورت الکترونیکی، نه کاری پیچیده است و نه مزیت محسوسی نسبت به آموزش معمولی داراست.

زیرساخت‌های مورد نیاز برای بسترسازی آموزش الکترونیکی کدامند؟
این زیرساخت‌ها عبارتند از:
1. زیرساخت‌های سخت‌افزاری و شبکه
2. زیرساخت‌های نرم‌افزاری برای مدیریت و به کارگیری سیستم‌های مختلف آموزشی در محیط الکترونیکی و ابزارهایی برای تولید و مدیریت محتوای آموزشی در این محیط
3. زیرساخت‌های مغزافزاری برای تهیه‌ی محتوا و مدیریت مؤثر آموزش در محیط مجازی

چه اقداماتی در سطح آموزش عالی در رابطه با E-learning صورت گرفته است؟
وزارت علوم در قالب طرح تکفا، برنامه‌های را در دست اقدام دارد.

مفهوم آموزش مجازی چیست؟
شیوه‌ای از آموزش که در آن با به کارگیری یکی از انواع رسانه‌های الکترونیکی، افراد مورد آموزش قرار می‌گیرند.
این رسانه‌ی الکترونیکی می‌تواند اینترنت، اینترانت، اکسترانت، ویدیو، ضبط صوت، تلویزیون ، لوح فشرده ... باشد. در حقیقت آموزش الکترونیکی زیرمجموعه‌ای است از دو گستره‌ی بزرگتر یعنی فناوری اطلاعات و متدولوژی آموزشی که در مجموع امکان آموزشی افراد را در هر زمان یا مکان با شیوه و سرعت دلخواه فراهم آورده است. هرچند برخی از صاحب‌نظران معتقدند که موفقیت این شیوه‌ی آموزشی را تنها زمانی می‌توان تائید نمود که دیگر با نام جداگانه‌ای مورد اشاره قرار نگرفته و به عنوان یک محیط آموزشی کامل و فراگیر جایگزین شیوه‌های سنتی گردد. اما بسیاری بر این باورند که شیوه‌های آموزشی ترکیبی، بازدهی بالاتری را نشان خواهد داد.

چالش‌های فراروی توسعه‌ی آموزش‌های مجازی در ایران کدامند؟
مهم‌ترین این موانع عبارتند از:
- عدم تدوین استراتژی مشخص در زمینه‌ی آموزش الکترونیکی
- محدودیت در حجم و کیفیت محتوای آموزشی و انتقال آن با استفاده از خطوط موجود (خطوط کم‌سرعت)
- عدم فراهم بودن بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب، با کیفیت بالا و امنیت لازم
- کمبود منابع مغزافزاری در این زمینه
- عدم گسترش فرهنگ استفاده‌ی صحیح مؤثر از آموزش الکترونیکی (و به طور کلی فناوری اطلاعات) در امور آموزش.

آموزش عالی چه اقداماتی در راستای توسعه ICT انجام داده است؟
ظاهراً کمیته‌های کاری متعددی در اینم زمینه تشکیل داده است که از نتایج آنها مطلع نیستیم.

چه مبلغ از بودجه‌های اختصاص‌داده شده از تکفا تا به حال هزینه شده و در چه قسمت‌هایی؟
در این زمینه اطلاعات دقیقی ندارم. بهتر است مسئولین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مرتبط با این بخش پاسخ دهند.

لطفاً در رابطه با آخرین اقدامات انجام شده برای راه‌اندازی دانشگاه مجازی در دانشگاه امیرکبیر توضیحاتی بفرمایید.
تحلیل نیازهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری صورت گرفته است و خط‌مشی دانشگاه برای کوتاه‌مدت و بلندمدت معین شده است. در کوتاه‌مدت ابتدا سعی در تهیه و نصب نرم‌افزار مربوطه می‌شود و سپس در طول هر ترم بین 5 تا 10 درس به صورت مجازی بر روی شبکه قرار می‌گیرد. اولویت با دروسی خواهد بود که اولاً مخاطبین بیشتری را پوشش دهد و ثانیاً اساتید دروس مربوطه مایل به همکاری باشند.


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! جزئیات پذیرش دانشجو در دانشگاههای مجازی

شنبه 85/9/11 :: ساعت 11:25 صبح

 
جزئیات پذیرش دانشجو در دانشگاههای مجازی

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌دنبال استقبال بالای متقاضیان ورود به دانشگاه‌های مجازی در صدد صدور مجوزهای بیشتر جهت ایجاد این دانشگاه‌ها و رشته‌های مجازی در کشور است.
در حال حاضر حدود دو سال و نیم از پذیرش دانشجویان در دوره‌های مجازی دانشگاه‌ها می‌گذرد و مسؤولان پس از گذشت این مدت و استقبال گسترده متقاضیان در کشور به این نتیجه رسیده‌اند که با تدوین آیین‌نامه‌های جدید اقدام به سامان‌دهی پذیرش دانشجو در دوره‌های مجازی کنند.

"رجبعلی برزویی"، مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی و دبیر شورای گسترش در خصوص تعداد دانشگاه‌های مجازی در کشور می‌گوید: در حال حاضر دانشگاه‌های " شیراز"، "علم و صنعت"، "امیرکبیر" و "خواجه نصیر" مجریان تحصیل به روش مجازی در کشور هستند.

وی با اشاره به افزایش متقاضیان آموزش‌های مجازی می‌افزاید: دانشگاه‌های بسیاری نظیر شهید بهشتی، دانشگاه قم و دانشگاه صنعتی اصفهان نیز برای ایجاد این نوع آموزش متقاضی هستند.

به گفته برزویی بخش خصوصی نیز در این زمینه ابراز آمادگی کرده اما برای دادن مجوز به این بخش نیاز به تدوین آیین‌نامه‌ای بود که پس از تدوین در تاریخ پانزدهم بهمن‌ماه 84 به تصویب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسیده و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا شد.

مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی ادامه داد: این آیین‌نامه با عنوان آیین‌نامه چگونگی تاسیس موسسه‌های غیردولتی- غیر انتفاعی الکترونیکی است.

برزویی می‌افزاید: دریافت مجوز آموزش مجازی توسط دانشگاه‌های دولتی آسان‌تر بوده و نیاز به هیات موسس و موارد دیگری که بخش خصوصی باید دارا باشد، نیست، بخش دولتی تنها باید نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و محتوای دروس را فراهم کند.

دبیر شورای گسترش آموزش عالی می‌گوید: اما بخش خصوصی باید هیات موسس خود را معرفی کرده و بسترها و خطوط پرسرعت داشته باشد تا پس از بررسی‌های وزارت علوم، مورد تایید قرار گرفته و مجوز اصولی دریافت کند. در ادامه نیز چنانچه تمام شرایط مورد نظر وزارت علوم را فراهم کرد، مجوز قطعی دریافت می‌کند.

وی با اشاره به اینکه اکنون به سه موسسه بخش خصوصی مجوز تشکیل مرکز آموزش مجازی داده شده، گفت: طبق آیین‌نامه مذکور این موسسه‌ها باید هیات موسس را معرفی و سخت‌افزارها و سیستم LMS (مدیریت سامانه) خود را آماده کنند.

این مراکز خصوصی همچنین باید یک‌سوم محتوای دروس و رشته‌ای که می‌خواهند ارایه دهند را به‌صورت الکترونیکی آماده کنند تا موافقت اصولی را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بگیرند.

وی بیان داشت: تمامی دانشگاه‌ها و بخش خصوصی متقاضی آموزش مجازی مجوز خود را از شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم دریافت می‌کنند.

همچنین طبق مصوبه مجلس ایجاد، تاسیس، انحلال و ادغام هر گونه موسسه آموزشی و پژوهشی در کشور بر عهده شورای گسترش آموزش عالی است.

نحوه جذب دانشجو
دبیر شورای گسترش آموزش عالی اظهار داشت: تاکنون نحوه جذب دانشجو بر عهده خود دانشگاه‌ها و با هماهنگی وزارت علوم بود. به این ترتیب که دانشگاه‌ها خودشان معیارهایی برای جذب دانشجو تعیین کرده بودند.

برزویی تصریح کرد: پذیرش دانشجو در مراکز آموزش مجازی دانشگاه‌ها به دو طریق صورت می‌گرفت یا به‌صورت پذیرش فراگیر و یا از طریق آزمون سازمان سنجش اقدام به پذیرش دانشجو می‌شد.

وی اظهار داشت: اما از آغاز دور جدید پذیرش دانشجو، به دانشگاه‌های سراسر کشور اعلام شده که پذیرش دانشجو در دوره مجازی از طریق سازمان سنجش آموزش کشور انجام می‌شود اما این آزمون به‌صورت اختصاصی بوده و هم‌زمان با آزمون سراسری برگزار نخواهد شد.

وی ادامه داد: به‌عنوان نمونه هر دانشگاه به‌صورت منفرد و یا چند دانشگاه با همکاری یکدیگر آزمون مورد نظر را برگزار می‌کنند اما برگزاری این آزمون از طریق سازمان سنجش کشور انجام خواهد شد.

مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی با اشاره به اینکه مقررات آموزش عالی کشور در رابطه با دانشجویان حضوری در مورد دوره‌های مجازی نیز صدق می‌کند، گفت: دروسی که در دوره‌های مجازی ارایه می‌شود دقیقا مانند دوره‌های حضوری است اما با این تفاوت که کتاب‌های این نوع آموزش در اینترنت قرار داده شده و در واقع کتاب آن‌ها اینترنتی است، اما درس‌های آزمایشگاهی دانشجویان دوره مجازی در دانشگاه و امتحان پایان ترم این دروس نیز به‌صورت حضوری برگزار می‌شود.

برزویی گفت: امتحانات دانشجویان دوره‌های مجازی به‌صورت حضوری برگزار می‌شود، اما امیدواریم که در آینده‌ای نزدیک امتحانات نیز به‌صورت مجازی برگزار شود.

تعیین شهریه و ظرفیت بر عهده دانشگاه
برزویی با بیان اینکه تعیین شهریه برای دانشجویان بر عهده خود دانشگاه است، تصریح کرد: هزینه شهریه توسط هیات امنای دانشگاه مشخص می‌شود، البته سامان‌دهی شهریه‌های دانشجوهای دوره مجازی در وزارت علوم مطرح بوده و در دستور کار قرار دارد.

وی در مورد ظرفیت پذیرش این نوع آموزش گفت: ظرفیت پذیرش بستگی به دانشگاه داشته و استقبال توسط دانشجویان قابل توجه است به‌طوری که تقاضا به مراتب بیشتر از ظرفیت دانشگاه است.

رشته‌های مجازی
مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی از تعداد دانشجویان دوره‌های مجازی در کشور اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: اکنون 10 رشته در دوره کارشناسی تدریس می‌شود که شامل رشته‌های حقوق، زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه شیراز و علوم حدیث در دانشگاه غیرانتفاعی علوم حدیث است.

دوره کارشناسی رشته‌های مهندسی صنایع و مهندسی کامپیوتر نیز در دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر تدریس می‌شود.

در دوره کارشناسی ارشد نیز پنج رشته تدریس می‌شود که مهندسی فناوری اطلاعات و حقوق در دانشگاه شیراز و معماری کامپیوتر، مخابرات و مهندسی فناوری اطلاعات در دانشگاه صنعتی امیرکبیر تدریس می‌شود.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا دوره دکترا به‌صورت مجازی تدریس می‌شود؟ گفت: هنوز دوره دکترا در آموزش مجازی ارایه نمی‌شود.

دبیر شورای گسترش آموزش عالی گفت: برای تولید و نوشتن هر واحد درسی در دوره مجازی نیاز به 10 میلیون تومان بوده و هر رشته تحصیلی در این دوره یک میلیارد تومان هزینه‌بر است.

وی بیان داشت: هنوز در دوره مجازی فارغ‌التحصیلی نداشته‌ایم زیرا مدت مدیدی از این نوع تدریس در دانشگاه‌ها نمی‌گذرد.

برزویی تصریح کرد: کارگروهی با عنوان "تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های دوره مجازی " پیش از تابستان امسال در وزارت علوم تشکیل شده که قرار است به تدوین آیین‌نامه‌های مختلف روش اجرا، روش تدریس، مقررات آموزشی و بسیاری موارد دیگر مرتبط با آموزش مجازی بپردازد.

وی در خصوص امکان افزایش رشته‌های مجازی در دانشگاه‌های کشور گفت: این امکان در صورتی فراهم خواهد شد که دانشگاه مربوطه شرایط سخت‌افزاری و نرم‌افزاری لازم را داشته باشد و در این صورت مجوزهای لازم صادر خواهد شد.

روش تدریس در دانشگاه‌های مجازی
مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی در خصوص نحوه تدریس در دانشگاه‌های مجازی کشور گفت: شیوه ارایه دروس این‌گونه است که مرکز آموزش مجازی دارای پایگاه اینترنتی بوده و دانشجو برای ورود به این سامانه دارای کلمه شناسایی و رمز است.

وی با بیان اینکه این پایگاه اینترنتی دارای بخش‌های مختلف خبررسانی، مراجعه به استاد، سرفصل، کلاس و بسیاری موارد الزامی دیگر است، تصریح کرد: در این پایگاه به‌طور کامل مشخص شده که در این ترم چه دروسی ارایه شده و چه تعداد دانشجو مشغول به تحصیل هستند.

به گفته وی، همچنین در این سیستم الکترونیکی (سایت) مشخص شده که درس‌ها، در چه روزهایی ارایه می‌شود و استادان حل تمرین نیز در چه زمانی حضور دارند.

وی تصریح کرد: در تحصیل به روش آموزش مجازی، برنامه‌های مشخصی برای حضور استاد و دانشجو در کلاس مجازی وجود دارد و برای ایجاد این محیط مجازی از نرم‌افزار LMS (مدیریت سامانه) استفاده می‌شود.

دبیر شورای گسترش آموزش عالی با بیان اینکه در آموزش مجازی دو نوع استاد وجود دارد، گفت: استاد اصلی دروس را به دانشجویان تدریس می‌کند و استاد معاون نیز اشکالات دانشجویان را رفع کرده و به سؤالات آن‌ها پاسخ می‌دهد، استاد اصلی فقط هنگام تدریس حضور دارد، اما حضور استادان حل تمرین به مراتب بیشتر از استادان اصلی است.

وی با بیان اینکه در این سیستم محیطی نظیر اتاق چت (اتاق گفت‌وگو) وجود دارد، گفت: دانشجو در طول هفته این فرصت را دارد که اگر کلاس برقرار نبود و با مشکلی در دروس مواجه شد، اقدام به ارسال ایمیل به استاد کرده و استاد نیز در اسرع وقت موظف به پاسخ دادن به دانشجو است.

برزویی افزود: در تمام لحظاتی که دانشجو به اینترنت وصل می‌شود، تمام بخش‌های دروس خوانده شده توسط این سیستم ثبت می‌شود و استاد می‌تواند ببیند که دانشجو تا کدام قسمت درس را خوانده و در چه ساعت‌هایی مراجعه کرده است.

دبیر شورای گسترش آموزش عالی افزود: دروس به‌صورت الکترونیکی تبدیل شده و صدا و تدریس استاد روی آن قرار می‌گیرد و در بسیاری از مواقع تدریس استاد به‌صورت فیلم روی درس قرار داده می‌شود.

برزویی با بیان اینکه "اعتبار اینترنتی " برای دانشجویان توسط دانشگاه به‌صورت رایگان قرار می‌گیرد، گفت: دانشجویان برای ورود به سیستم الکترونیکی دانشگاه دارای رمز عبور و ایمیل ویژه‌ای هستند که ممکن است در هر سال و یا هر درس تغییر کند.

وی ادامه داد: استاد نیز دارای لیست حضور و غیاب بوده و از حضور یا عدم حضور دانشجو آگاه است، همچنین در این سیستم ساعات تشکیل کلاس نیز مشخص شده است.

 
 
[ ۸ مهر ۸۵ ]

نظرات خوانندگان

:: ارسال کننده مهدی در ۱۷ آبان ۸۵ - ۱۱:۴۳ >

خوب نیست که شما مسئولان دست روی نقطه ی ضعف ما جوونا ی ایرانی بزارین و به خاطره همین هر مبلغی رو برای دوره هاتون تعیین کنید.ارشد و دکتراتون ارزونیه خودتون.....

:: ارسال کننده رضا در ۱۷ آبان ۸۵ - ۱۰:۱۸ >

من هم با شما موافقم برای خودشان کیسه میدوزند چون دانشگاه آزادیها بارشان را بستن و اینها عقبمانده اند

:: ارسال کننده خسرو در ۷ آبان ۸۵ - ۲۳:۳۸ >

با تقد یر ازتمامی کسا نی که در این راه زحمت میکشند وبا امید به اینکه تمامی ایرانیان دارای سواد دانشگاهی باشند خواهشمند ام درصورت ثبت نام در رشته کارشناسی ارشد دریکی از زیر مجموعه های سازه و یا معماری این جانب را مطلع سازید البته با ارسال ادرس ایمیل ویا باتماس تلفن این جانب به شماره 09141211016
----------------------------------------------
دوست عزیز در گزارش مذکور تمام رشته هایی که در آنها امکان ادامه تحصیل وجود دارد آمده است.

:: ارسال کننده افشین در ۱ آبان ۸۵ - ۲۲:۲۳ >

با سلام اتفاقا به نظر من بوجود امدن اینگونه دوره ها به وسیله ی دانشگاههای مطرح کشور مثل دانشگاه شیراز یا شهید بهشتی و .....خیلی کارامد خواهد بود اولا برای کسانی که به هردلیل توانایی شرکت در کلاسهای دانشگاههای حضوری را ندارند راهگشایی کرده دوما امکان بهره برداری بیشتر از درسهای ضبط شده را ارائه میکند چراکه دانشجو در هر زمان بخواهد می تواند درس را مرور کند سوما مشکلات و هزینه هایی از قبیل خوابگاه , سلف و.... را بر دانشجو و دانشگاه تحمیل نمی کند. و خیلی دلایل دیگر.بیخودی نیست که اموزش مجازی در خاج از کشور ومخصوصا امریکا بسیار گسترده شده.اما ان چه مهم است کاهش شهریه ها به نفع دانشجویان و اطلاع رسانی صحیح در جهت شناخت اینگونه دوره ها در ایران و خارج از کشور است

:: ارسال کننده A-K در ۱ آبان ۸۵ - ۱۲:۱۴ >

با این آقا موافقم در ضمن آموزشی که به صورت خودکار به پیش میره که نباید اینقدر هزینه داشته باشه .

:: ارسال کننده بابک در ۲۵ مهر ۸۵ - ۱۸:۱۵ >

با سلام
خبرتان را خواندم و جای چند نکته را خالی دیدم.
یکی اینکه خب دانشگاه مجازی راه افتاد اما با چه قیمتی؟
دوم اینکه من یه سری به سایت این دانشگاهها زدم دیدم ملاک را قیمت دانشگاه آزاد گذاشته اند. مگه من مرض دارم بیام کلی وقت صرف کنم پای اینترنت بشینم تا درس بخوانم. خوب می رم همان دانشگاه آزاد یا پیام نور یا علمی کاربردی.
سوم هم همه جا وقتی دانشگاه اینترنتی راه می اندازند ارزانتر از دانشگاه است نه گرانتر؟
مورد بعدی که از همه مهمتر است اگر راست می گویید پای این افراد سود جوی دولتی را از این قضیه قطع کنید.
دیگه آموزش هم شده بازار مکاره!!!


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! دانشگاه‌های‌ مجازی‌: چالش‌ها و ضرورت‌ها

چهارشنبه 85/8/24 :: ساعت 11:6 صبح

شنبه,25 اردیبهشت 1383 (تعداد دفعات خوانده شده:2535)

نویسنده:میترا دیلمقانی عضو هیئت‌ علمی‌ مجتمع‌ دانشگاهی‌ مهندسی‌ صنایع‌ دانشگاه‌ مالک‌ اشتر
منبع: http://iranwsis.org

مقدمه
اگر تا دیروز آموزش‌ تنها از معلمان‌ و مربیان‌ سود می‌برد و کتاب‌ به‌ عنوان‌ اصلی‌ترین‌منبع‌ اطلاعاتی‌ در امر آموزش‌ محسوب‌ می‌گشت‌. امروزه‌ آموزش‌ با روش‌ها و ابزارها ومحیطهای‌ جدید ارتباطی‌ روبه‌رو شده‌ است‌. پیشرفت‌های‌ اخیر در صنعت‌ رایانه‌ واطلاع‌رسانی‌; ورود و ظهور شبکه‌های‌ اطلاع‌رسانی‌ محلی‌، ملی‌، منطقه‌ای‌ و بین‌المللی‌ و به‌ویژه‌ اینترنت‌; چند رسانه‌ای‌ها; فن‌آوری‌های‌ ارتباطی‌، ابزارها و روش‌های‌ جدید را پیش‌روی‌ طراحان‌، برنامه‌ریزان‌ و مدیران‌ و مجریان‌ برنامه‌های‌ آموزشی‌ قرار داده‌ است‌. نفوذفن‌آوری‌های‌ جدید اطلاعاتی‌ به‌ مراکز آموزشی‌ (از مدارس‌ تا دانشگاه‌ها) و حتی‌ منازل‌،روابط ساده‌ معلمی‌ و شاگردی‌ را به‌ طور کلی‌ دگرگون‌ ساخته‌ است‌. به‌ این‌ ترتیب‌، الگوهای‌سنتی‌ یادگیری‌ متحول‌ شده‌اند و کاربران‌ با حجم‌ گسترده‌ای‌ از اطلاعات‌ و دانش‌ مواجه‌هستند.
در حال‌ حاضر بسیاری‌ از کشورهای‌ پیشرو در زمینه‌ ارتباط از راه‌ دور، در حال‌ ایجاد وراه‌اندازی‌ دانشگاه‌ها و کلاس‌های‌ مجازی‌ یا توسعه‌ نظام‌های‌ سنتی‌ خود هستند. ایجاد و اداره‌این‌ مؤسسات‌ علاوه‌ بر فواید بسیار آن‌ از قبیل‌ افزایش‌ تعداد دانشجو، حذف‌ بسیاری‌ از موانع‌فیزیکی‌ و جغرافیایی‌، دسترسی‌ سریع‌ و مؤثر به‌ منابع‌ اطلاعاتی‌ دنیا، امکان‌ برقراری‌ ارتباطبیشتر و گسترده‌تر بین‌ اساتید و دانشجویان‌، جذب‌ اساتید و نیروی‌ انسانی‌ زبده‌ و متخصص ‌موردنیاز از سراسر دنیا، حذف‌ یا کاهش‌ موانع‌ و محدودیت‌های‌ دست‌ و پاگیر اداری‌،مشکلات‌ و چالش‌هایی‌ را نیز به‌ همراه‌ خواهد داشت‌. اما آن‌چه‌ مسلم‌ است‌، دانشگاه‌های‌مجازی‌ محل‌ مناسبی‌ برای‌ ظهور و بروز استعدادها، خلاقیت‌ و نوآوری‌ها خواهند بود.فن‌آوری‌ اطلاعات‌ موجب‌ افزایش‌ کارایی‌ فرایند آموزش‌ می‌گردد و از مهم‌ترین‌دستاوردهای‌ آن‌ می‌توان‌ به‌ موارد زیر اشاره‌ کرد:
ـ افزایش‌ کیفیت‌ یادگیری‌ و آموخته‌های‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌;
ـ سهولت‌ دسترسی‌ به‌ حجم‌ بسیار بالایی‌ از اطلاعات‌ و دانش‌های‌ موجود در جهان‌;
ـ دسترسی‌ سریع‌ و به‌ موقع‌ به‌ اطلاعات‌ در زمان‌ بسیار اندک‌;
ـ کاهش‌ برخی‌ هزینه‌های‌ آموزشی‌;
ـ بالا بردن‌ کیفیت‌، دقت‌ و صحت‌ مطالب‌ درسی‌ و علمی‌; و
ـ ارتقای‌ علمی‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌.
در حال‌ حاضر، نظام‌های‌ آموزشی‌ دستخوش‌ تغییرات‌ شگرفی‌ شده‌اند. کار تویگ‌ ومایکل‌ میلوف‌1 در سال‌ 1998 وضعیت‌ در حال‌ تغییر آموزش‌ را در ایالات‌ متحده‌ موردبررسی‌ قرار دادند که‌ البته‌ این‌ بررسی‌ تا حد زیادی‌ با وضع‌ موجود اروپا مشابهت‌ دارد. آن‌هادر مواجه‌ با گرایش‌ها و توسعه‌ فن‌آوری‌ به‌ دیدگاهی‌ از یک‌ زیر ساخت‌ آموزش‌ جهانی‌رسیدند که‌ در آن‌ نقش‌ مدارس‌ و دانشگاه‌ها به‌ نحو مؤثری‌ تغییر خواهد یافت‌. به‌ عبارتی‌، یک‌تغییر بنیادین‌ در نظام‌ آموزش‌ به‌وجود خواهد آمد. تویگ‌ و میلوف‌، این‌ گرایش‌ها را ملاحظه‌کردند:
ـ تعداد دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌ در حال‌ افزایش‌ است‌.
ـ گروه‌های‌ مختلفی‌ از دانش‌ پژوهان‌ طالب‌ آموزش‌ هستند. از سوی‌ دیگر مشارکت‌ زنان‌،تعداد دانشجویان‌ بزرگ‌سال‌ و اقلیت‌های‌ مذهبی‌ در حال‌ رشد است‌. از طرفی‌ دانشجویان‌تجارب‌ مختلفی‌ را به‌ همراه‌ دارند.
ـ کار و تحصیل‌ به‌ گونه‌ای‌ فزاینده‌ در هم‌ تنیده‌اند و این‌ امر منجر به‌ ایجاد تمهیداتی‌ درآموزش‌ جهت‌ انعطاف‌پذیری‌ بیش‌تر شده‌ است‌.
ـ عمومٹ گرایش‌ به‌ آموزش‌ مادام‌العمر است‌.
ـ آموزش‌ مادام‌العمر منجر به‌ تأکید بر آموختن‌ یا فراگیری‌ آموزش‌ می‌شود.
ـ به‌ دلیل‌ تفاوت‌های‌ میان‌ دانشجویان‌، نیاز به‌ تطبیق‌ و تنظیم‌ شیوه‌های‌ مختلف‌ آموزش‌ وروش‌های‌ آموزشی‌ جایگزین‌ وجود دارد.
ـ در تدوین‌ دوره‌ها بایستی‌ تجارب‌ و پیش‌ زمینه‌های‌ مختلف‌ دانشجویان‌ را به‌ حساب‌آورد.
ـ مؤسسات‌ آموزش‌ عالی‌ برای‌ یک‌ مدت‌ طولانی‌ انحصار فراهم‌ ساختن‌ آموزش‌ را دردست‌ داشته‌اند، اما به‌ تدریج‌ شرکت‌ها و نهادهای‌ عمومی‌ نیز از دانشی‌ برخوردار شده‌اند که‌می‌توانند برای‌ اهداف‌ آموزشی‌ به‌ کار بروند.
ـ آموزش‌ تحت‌ فشار دایمی‌ بودجه‌ قرار دارد. بنابراین‌، آموزش‌ مؤثرتر و کارآتر موردنیاز است‌.
ـ دانشجویان‌ هر چه‌ بیش‌تر شبیه‌ به‌ مصرف‌ کنندگانی‌ رفتار می‌کنند که‌ می‌خواهندانتخاب‌های‌ آگاهانه‌ای‌ از چگونگی‌ و محل‌ آموزش‌ خود داشته‌ باشند. این‌ حاکی‌ از آن‌ است‌که‌ دانشجویان‌ دیگر به‌ یک‌ مؤسسه‌ متعهد نیستند.
ـ آموزگاران‌ رفتاری‌ از خود نشان‌ می‌دهند که‌ نشان‌ دهنده‌ امید بیش‌تر آن‌ها به‌ شغل‌شان‌نسبت‌ به‌ سابق‌ است‌.
ـ افراد ترک‌ تحصیل‌ کرده‌ بسیار زیادی‌ در نظام‌ آموزشی‌ مجازی‌ وجود دارند.
به‌ نظر این‌ دو نظریه‌ پرداز، محیطهای‌ آموزشی‌ آینده‌ به‌ صورت‌ زیر خواهد بود:
ـ دانشجو محور;
ـ متعامل‌ و پویا;
ـ برخوردار از قابلیت‌ کار گروهی‌ در خصوص‌ مسائل‌ جهان‌ واقعی‌;
ـ قادر ساختن‌ دانشجویان‌ به‌ تعیین‌ روش‌های‌ آموزشی‌ موردنظر خودشان‌; و
ـ تأکید بر کارکردهایی‌ نظیر دانش‌ اطلاعات‌ برای‌ حمایت‌ از آموزش‌ مادام‌العمر.(1(
لزوم‌ استفاده‌ از اطلاعات‌ با توجه‌ به‌ گستردگی‌ و تنوع‌ اطلاعات‌ تولید شده‌ در دنیا و نیزضرورت‌ دستیابی‌ مؤثر به‌ اطلاعات‌ موردنیاز، نیازمند کسب‌ مهارت‌ها و دانش‌های‌ جدیدی‌است‌. امروزه‌ هر فرد تحصیل‌کرده‌ می‌بایستی‌ دارای‌ مهارت‌های‌ لازم‌ جهت‌ کسب‌ اطلاع‌ واطلاع‌یابی‌ باشد. در واقع‌، سواد اطلاعاتی(2) اساس‌ یادگیری‌ مادام‌العمر است‌ و بین‌ همه‌ رشته‌ها،در همه‌ محیطهای‌ یادگیری‌ و در کلیه‌ سطوح‌ آموزشی‌ امری‌ لازم‌ و مشترک‌ به‌ شمار می‌آید.یک‌ فرد با سود اطلاعاتی‌ کسی‌ است‌ که‌ این‌ ویژگی‌ها را داشته‌ باشد:
ـ اطلاعات‌ مورد نیاز را تشخیص‌ دهد;
ـ دسترسی‌ مؤثر و کارآمد به‌ اطلاعات‌ مورد نیاز داشته‌ باشد;
ـ اطلاعات‌ و منابع‌ را ارزیابی‌ کند;
ـ اطلاعات‌ گزینش‌ شده‌ را به‌ مجموعه‌ دانش‌ پایه‌اش‌ اضافه‌ کند; و
ـ موضوع‌های‌ اجتماعی‌، قانونی‌ و اقتصادی‌ را که‌ در پیرامون‌ حوزه‌ استفاده‌ از اطلاعات‌است‌ ، درک‌ و از اطلاعات‌ با رعایت‌ ابعاد اخلاقی‌ و قانونی‌ بهره‌برداری‌ کند.
ـ در واقع‌، مهارت‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌، فرد را قادر می‌سازد تا از رایانه‌، برنامه‌های‌رایانه‌ای‌، نرم‌افزارها، پایگاه‌های‌ اطلاعاتی‌ و سایر فن‌آوری‌ها به‌ منظور موفقیت‌ در رشته‌های‌مختلف‌ دانشگاهی‌، محیطهای‌ کاری‌ و اهداف‌ شخصی‌ استفاده‌ کند.(3(

آینده‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌ در آموزش‌
پیش‌بینی‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌ کاری‌ دشوار است‌ و یکی‌ از دلایل‌ آن‌ سختی‌ مسئله‌ تأمین‌بودجه‌ است‌. دانش‌آموزان‌ و معلمان‌ بودجه‌ مدارس‌ را تنظیم‌ نمی‌کنند. به‌ قول‌ ساراسون‌(1990( آن‌ها فاقد قدرت‌ هستند. مسئله‌ دیگر این‌ است‌ که‌ آموزش‌ و نظام‌ آموزشی‌ به‌راحتی‌تغییر نمی‌کند. آموزش‌ یک‌ نظام‌ پیچیده‌ است‌. پیش‌بینی‌ و پیش‌گویی‌ آن‌ کاری‌ دشوار است‌.از طرفی‌ دیگر، نظام‌های‌ آموزشی‌ آینده‌ می‌بایستی‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌ را برای‌زندگی‌ و فعالیت‌ در دهکده‌ جهانی‌ آماده‌ سازند. نظام‌های‌ آموزشی‌ جاری‌ با نیازهای‌ جامعه‌اطلاعاتی‌ ناسازگارند در واقع‌ این‌ نیازها از توان‌ و قابلیت‌های‌ لازم‌ بهره‌مند نیستند.(4(
فن‌آوری‌ اطلاعات‌ وارد زندگی‌ انسان‌ها شده‌ و در همه‌ جا حضور دارد و مردم‌ سراسر دنیارا به‌ هم‌ مرتبط می‌سازد. مردم‌ در همه‌ سن‌ و سال‌، مکان‌ جغرافیایی‌، موقعیت‌ و وضعیت‌اجتماعی‌ و سیاسی‌ و با هر گونه‌ نیاز آموزشی‌ قادر خواهند بود از نظام‌های‌ آموزشی‌ اقصی‌نقاط دنیا بهره‌مند گردند. در عین‌ حال‌، این‌ نظام‌ها گواهینامه‌های‌ معتبر در سطح‌ جهانی‌ صادرخواهند کرد.
برخی‌ از پیش‌بینی‌های‌ آینده‌ عبارت‌ اند از:
ـ دستیابی‌ گسترده‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌ به‌ توان‌ و امکانات‌ رایانه‌ای‌،
ـ اتصال‌ مدارس‌، مؤسسات‌ و حتی‌ منازل‌ به‌ شبکه‌های‌ جهانی‌،
ـ استفاده‌ بیش‌تر از ابرمتن‌ها(5) در آموزش‌،
ـ هوشمندتر شدن‌ رایانه‌ها،
ـ آموزش‌ در هر زمان‌ و مکان‌،
ـ اتصال‌ به‌ مؤسسات‌ از منازل‌ و ایجاد گروه‌های‌ جدید تحت‌ عنوان‌ دانش‌آموزان‌خانگی(6)،
ـ تغییر در نظام‌ آموزش‌ معلمان‌ و مربیان‌ (آموزش‌ بدون‌ استخدام‌ و ضمن‌ خدمت‌)،
ـ تغییر در محتوای‌ متون‌ درسی‌،
ـ افزایش‌ بهره‌وری‌ و کارآیی‌ نظام‌های‌ آموزشی‌،
ـ افزایش‌ کارآیی‌ معلمان‌،
ـ افزایش‌ توان‌ علمی‌ دانش‌ آموختگان‌،
ـ تغییر نقش‌ معلمان‌ و مربیان‌ ،
ـ هماهنگی‌ و یکسان‌سازی‌ امکانات‌ آموزشی‌ برای‌ همه‌ داوطلبان‌ آموزش‌
ـ ایجاد رقابت‌های‌ سازنده‌ بین‌ مؤسسات‌ و مراکز آموزشی‌ (جهت‌ بالابردن‌ توان‌ علمی‌ وآموزشی‌ دانش‌ آموختگان‌) (7(

ابزارهای‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌
ابزارهای‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌ عبارت‌اند از: (8(

آموزش‌ از راه‌ دور
یکی‌ از دستاوردهای‌ مهم‌ فن‌آوری‌های‌ نوین‌ اطلاعات‌ تأثیر و کاربرد اینترنت‌ درآموزش‌، آموزش‌های‌ مجازی‌ و آموزش‌های‌ از راه‌ دور است‌. تعاریف‌ بسیاری‌ از آموزش‌از راه‌ دور و شکل‌های‌ ارتباطی‌ از راه‌ دور وجود دارد، ولی‌ آن‌چه‌ مسلم‌ است‌ این‌ نوع‌آموزش‌ها فرصت‌های‌ آموزشی‌ برای‌ هر کس‌ در هر کجا و هر زمان‌ مهیا می‌گردد، در حالی‌که‌ نظام‌ های‌ عادی‌ آموزشی‌ از این‌ امکان‌ بی‌بهره‌ هستند.

فواید آموزش‌ از راه‌ دور
فواید و فرصت‌هایی‌ که‌ آموزش‌ از راه‌ دور ایجاد می‌کند، عبارت‌اند از:
ـ آموزش‌ طیف‌ وسیعی‌ از مخاطبان‌;
ـ برآورده‌ کردن‌ نیازهای‌ دانشجویان‌ و دانش‌آموزانی‌ که‌ امکان‌ حضور در محل‌ را ندارند;
ـ امکان‌ ارتباط بین‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویانی‌ که‌ دارای‌ فرهنگ‌ها، عقاید و تجربیات‌مختلفی‌ هستند; و
ـ بهره‌گیری‌ از مربیان‌ و سخنرانانی‌ که‌ در داخل‌ کشور زندگی‌ نمی‌کنند.(9(

روش‌های‌ آموزش‌ و یادگیری‌ از راه‌ دور
امروزه‌ نظام‌های‌ نوین‌ زیر جایگزین‌ نظام‌های‌ سنتی‌ یادگیری‌ و یاددهی‌ (یعنی‌ روش‌های‌تدریس‌ خصوصی‌، سخنرانی‌) شده‌اند:
ـ دروس‌ چند رسانه‌ای (10(
این‌ دروس‌ به‌ صورت‌ گسترده‌ و با استفاده‌ از عناصر تصویری‌، ارتباطی‌، گرافیکی‌ واجزای‌ شبیه‌سازی‌ شده‌، متحرک‌سازی‌ و نیز عناصر ارتباطی‌ برای‌ هدایت‌ و راهنمایی‌،بازگشت‌ و بحث‌ در خصوص‌ دروس‌ و موضوعات‌ درسی‌ برگزار می‌گردند.
ـ سازوکارهای‌ ارتباطی‌ پیشرفته (11(
این‌ سازوکار هر گونه‌ متون‌ همزمان‌، ناهمزمان‌ و ارتباطات‌ سمعی‌ و بصری‌ را حمایت‌می‌کند. این‌ مورد به‌ دانشجویان‌ امکان‌ تمرین‌ در مباحث‌ آموخته‌ شده‌ را می‌دهد.
ـ آزمون‌های‌ مکتوب(12(
به‌ این‌ ترتیب‌، سؤال‌ها و آزمون‌ها از طریق‌ ارتباطات‌ شبکه‌ای‌ توزیع‌، تصحیح‌ و عودت‌می‌گردند.
ـ امتحان‌ از راه‌ دور(13(
این‌ امتحانات‌ از طریق‌ ویدئو کنفرانس‌ پشتیبانی‌ و اجرا می‌شود.
ـ سمینارهای‌ مجازی‌ پیوسته (14)
بدین‌ وسیله‌ گروه‌های‌ مختلف‌ دانش‌آموزان‌ در محیطهای‌ مختلف‌ جغرافیایی‌ را به‌ هم‌مرتبط می‌سازد.
ـ آزمایشگاه‌های‌ مجازی‌ مشارکتی(15(
این‌ آزمایشگاه‌ها از فعالیت‌های‌ گروهی‌ حمایت‌ می‌کنند. مانند کارگاه‌های‌ مهندسی‌نرم‌افزاری‌.
ـ عوامل‌ دانشگاهی‌ هوشمند(16)
عوامل‌ دانشگاهی‌ هوشمند که‌ به‌ اطلاع‌رسانی‌، پشتیبانی‌ و راهنمایی‌ دانش‌آموزان‌ ودانشجویان‌ می‌پردازند.(17)


ابزارهای‌ آموزش‌ از راه‌ دور
آموزش‌ از راه‌ دور از ابزارها و وسایل‌ مختلفی‌ بهره‌ می‌گیرد. این‌ ابزارها در 4 گروه‌اصلی‌ قرار می‌گیرند:

الف‌. ابزارهای‌ صوتی‌
شامل‌ ابزارهای‌ صوتی‌ آموزشی‌ دو طرفه‌ مانند تلفن‌های‌ تعاملی‌، ویدیو کنفرانس‌، رادیوموج‌ کوتاه‌ و نیز ابزارهای‌ یک‌ سویه‌ از قبیل‌ نوار صوتی‌ و رادیو.

ب‌ . ابزارهای‌ تصویری‌
شامل‌ اسلاید، فیلم‌، نوارهای‌ ویدیویی‌ و کنفرانس‌های‌ ویدیویی‌.

پ‌ . داده‌
رایانه‌ها اطلاعات‌ را به‌ صورت‌ الکترونی‌ ارسال‌ و دریافت‌ می‌دارند. به‌ این‌ دلیل‌ واژه‌داده‌ها(18) برای‌ شرح‌ و توصیف‌ طیف‌ وسیعی‌ از ابزارهای‌ آموزشی‌ به‌ کار می‌رود. کاربردهای‌رایانه‌ برای‌ آموزش‌ از راه‌ دور متنوع‌ و شامل‌ موارد زیر است‌:
1. آموزش‌ به‌ مدیریت‌ رایانه‌;(19)
2. آموزش‌ به‌ کمک‌ رایانه‌;(20)
3. آموزش‌ به‌ واسطه‌ رایانه‌; (21) و
4. پست‌ الکترونی‌، دورنگار، کنفرانس‌های‌ رایانه‌ای‌ همزمان‌ و شبکه‌ جهانی‌ وب‌.

ت‌ . چاپ‌
عنصر اصلی‌ در برنامه‌های‌ آموزش‌ از راه‌ دور به‌ ویژه‌ در سیستم‌ مبادله‌ و تحویل‌اطلاعات‌ ابزارهای‌ چاپی‌ به‌ شمار می‌آیند.(22)

عوامل‌ اصلی‌ در فرآیند آموزش‌ از راه‌ دور
در فرآیند آموزش‌های‌ از راه‌ دور، عوامل‌ زیر مشارکت‌ دارند:
ـ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌;
صرف‌ نظر از محتوای‌ آموزشی‌، نقش‌ اساسی‌ و رکن‌ اصلی‌ در فرآیند آموزش‌ رادانش‌آموزان‌ به‌عهده‌ دارند;
ـ مربیان‌ و اساتید;
موفقیت‌ فعالیت‌ آموزشی‌ بستگی‌ زیادی‌ به‌ توانایی‌، مهارت‌ و دانش‌ مربیان‌ و اساتید آن‌ دارد;
ـ تسهیل‌ کنندگان‌ ارتباطی (23)
پایگاه‌های‌ تسهیل‌کننده‌، به‌ عنوان‌ پل‌های‌ ارتباطی‌ بین‌ دانش‌آموزان‌ و مربیان‌ هستند. این‌پایگاه‌ها بایستی‌ بین‌ توقعات‌ و انتظارات‌ معلم‌ و نیز نیازهای‌ آموزشی‌ و خدماتی‌ دانش‌آموزان‌هماهنگی‌ و ارتباط ایجاد کنند;
ـ کارکنان‌ پشتیبانی‌
یکی‌ از ارکان‌ مهم‌ پیشرفت‌ هر برنامه‌ آموزش‌ از راه‌ دور، توسط این‌ گروه‌ تکوین‌می‌یابد. کارکنان‌ پشتیبانی‌ عملیاتی‌ مانند ثبت‌ نام‌ دانش‌آموزان‌، کپی‌ منابع‌ و توزیع‌ آن‌ها،سفارش‌ کتب‌ درسی‌، امنیت‌ و حق‌ مؤلف‌ و گزارش‌ها را به‌ عهده‌ دارند.
ـ مدیریت‌
این‌ گروه‌، تصمیم‌ گیرندگان‌، سازندگان‌ و داوران‌ آموزشی‌ محسوب‌ می‌شوند و می‌بایستی‌ بین‌عوامل‌ مطرح‌ شده‌ در بالا، ارتباط صحیح‌ را برقرار سازند. (24)

دانشگاه‌های‌ مجازی‌
دانشگاه‌های‌ مجازی‌ یکی‌ از اشکال‌ آموزش‌های‌ از راه‌ دور هستند و اخیرٹ در کشورهای‌مختلف‌ دنیا نقش‌ بسزایی‌ را در امر آموزش‌ جوانان‌ به‌عهده‌ دارند. دانشگاه‌های‌ مجازی‌ مفهوم‌کلاس‌های‌ سنتی‌ درس‌ را نیز تغییر داده‌اند. گر چه‌ بسیاری‌ از فعالیت‌هایی‌ که‌ در کلاس‌های‌مجازی‌ صورت‌ می‌گیرند، مشابه‌ آن‌هایی‌ هستند که‌ در برنامه‌ها و کلاس‌های‌ درس‌ سنتی‌ انجام‌می‌شوند، اما ماهیت‌ و فضایی‌ که‌ این‌ فعالیت‌ها در آن‌ انجام‌ می‌شوند، متفاوت‌اند. درکلاس‌های‌ درس‌ مجازی‌ دانشجویان‌ در دوره‌هایی‌ به‌ صورت‌ کنفرانس‌های‌ رایانه‌ای‌ شرکت‌می‌کنند. این‌ دوره‌ها از طریق‌ اینترنت‌ و شبکه‌های‌ وب‌ جهانی‌ ارائه‌ می‌شوند و ازنرم‌افزارهایی‌ استفاده‌ می‌کنند که‌ امکان‌ برقراری‌ ارتباط را برای‌ دانشجویان‌ فراهم‌ می‌سازند. ورود به‌ دوره‌ها از طریق‌ رایانه‌ شخصی‌ در خانه‌ یا در محیط کاری‌ صورت‌ می‌پذیرد.

اجزای‌ دانشگاه‌های‌ مجازی‌
اجزای‌ دانشگاه‌ مجازی‌ عبارت‌اند از:
Information Booth: به‌ دانشجویان‌ در فهم‌ دانشگاه‌ مجازی‌، خدمات‌ آن‌، سرفصل‌های‌دروس‌ و مدارج‌ تحصیلی‌ کمک‌ می‌کند.
Teaching Unit: دفاتر و واحدهای‌ آموزشی‌ که‌ واحدهای‌ درسی‌، سمینارها،آزمایشگاه‌ها، پایان‌نامه‌ها و برنامه‌ امتحانات‌ را ارائه‌ می‌دهند.
Student Office: مسئول‌ خدمات‌ اجرایی‌ و اداری‌ مانند ثبت‌ نام‌ دروس‌، سمینارها،امتحانات‌ و کارگاه‌ها است‌.
Library: امکان‌ دسترسی‌ به‌ فهرست‌های‌ اطلاعاتی‌ و کتابخانه‌ای‌ را فراهم‌ می‌کند.
Cafeteria: ارتباطات‌ و اجتماعات‌ دانشجویی‌ را برای‌ دانشجویان‌ دور از دسترس‌ و نیزگفت‌وگو و بحث‌ را برای‌ آن‌ها فراهم‌ می‌آورد.
BlackBoard: دانشجویان‌ را در جریان‌ اخبار قرار می‌دهد.
Research Center: این‌ مرکز به‌ دانشجویان‌ درباره‌ فعالیت‌های‌ تحقیقاتی‌ و انتشارات‌اطلاع‌ می‌دهد و نیز امکان‌ ارتباط بین‌ دانشجویان‌ و محققان‌ را فراهم‌ می‌سازد.
Shop: در این‌ محل‌ اماکن‌ خرید منابع‌ درسی‌ میسر است‌.(25)
به‌ عنوان‌ نمونه‌ای‌ از این‌ دانشگاه‌ها می‌توان‌ به‌ دانشگاه‌ کنتاکی‌26 اشاره‌ کرد. این‌ دانشگاه‌ ازسال‌ 1999 کار خود را آغاز کرده‌ است‌ و کلیه‌ دروس‌ دانشگاه‌ به‌ صورت‌ پیوسته‌ ارائه‌می‌گردد. این‌ دانشگاه‌ امکان‌ دسترسی‌ آزاد و بدون‌ محدودیت‌ به‌ اطلاعات‌ و منابع‌ مطالعاتی‌کتابخانه‌ مجازی‌ دانشگاه‌ کنتاکی‌ را برای‌ کلیه‌ ثبت‌ نام‌ کنندگان‌ از طریق‌ اینترنت‌ میسر ساخته‌است‌.(26) این‌ دانشگاه‌، علاوه‌ بر تحصیلات‌ تکمیلی‌، دارای‌ مدرسه‌ متوسط مجازی (27) به‌ همین‌نام‌ است‌.(28)

مشکلات‌ آموزش‌ از راه‌ دور
علی‌رغم‌ این‌که‌ آموزش‌های‌ مجازی‌ و از راه‌ دور محاسن‌ فراوانی‌ دارند اما نظام‌های‌آموزشی‌ را دچار مشکلاتی‌ نیز می‌نماید. برخی‌ از این‌ مشکلات‌ عبارت‌اند از:
ـ نیاز مخاطبان‌ به‌ سواد رایانه‌ای‌،
ـ لزوم‌ وجود استانداردهای‌ خاص‌ برای‌ ارزیابی‌ و برنامه‌های‌ آموزشی‌،
ـ مسئله‌ صدور و اعتبار گواهی‌ نامه‌ها،
ـ متواری‌ کردن‌ آموزشگران‌،
ـ آموزش‌ به‌ زبان‌ غیربومی‌،
ـ مسائل‌ مربوط به‌ حق‌ مؤلف‌ منابع‌ اطلاعاتی‌،
ـ نیاز به‌ استفاده‌ از ابزارها و تجهیزات‌ خاص‌ (29(

نتیجه‌
- دانشگاه‌های‌ سنتی‌ ناگزیر به‌ سازگاری‌ با سیر تحولات‌ و تغییرات‌ جدید هستند.
ة در محیط جدید، نقش‌ مربیان‌ و اساتید عوض‌ خواهد شد. آن‌ها بیش‌تر نقش‌ تسهیل‌گر ومربی (30) یا طراحان‌ آموزشی‌ را ایفا خواهند کرد. لذا تغییر یا طراحی‌ و راه‌اندازی‌ سیستم‌های‌مدیریت‌ آموزشی‌ متناسب‌ امری‌ الزامی‌ است‌.
- شرط اساسی‌ برای‌ استفاده‌ مؤثر از این‌ دانشگاه‌ها، داشتن‌ سواد فن‌آوری‌ اطلاعات‌است‌. بنابراین‌، تحول‌ نظام‌های‌ آموزشی‌ در مدارس‌ در زمینه‌ آموزش‌های‌ فن‌آوری‌اطلاعات‌ پیش‌ نیاز تحول‌ نظام‌های‌ دانشگاه‌ است‌.
- امر سنجش‌ و ارزیابی‌ در هر دانشگاه‌ نیازمند یک‌ طرح‌ راهبردی‌ بلندمدت‌ برای‌فن‌آوری‌ اطلاعات‌ است‌.
- نظام‌های‌ آموزشی‌ از راه‌ دور ابزاری‌ برای‌ آموزش‌ مداوم‌ تلقی‌ می‌شوند و این‌آموزش‌ها می‌توانند شامل‌ معلمان‌ و دانشجویان‌ در هر سن‌، مکان‌ جغرافیایی‌، موقعیت‌ ووضعیت‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ و با هر گونه‌ نیاز آموزشی‌ باشند.
با وجودی‌ که‌ فن‌آوری‌های‌ جدید موجب‌ استقلال‌ و انعطاف‌ بیش‌تر امور آموزشی‌می‌گردد، اما جهت‌ به‌کارگیری‌ این‌ امکانات‌ باید ساختار سازمانی‌ مؤسسات‌ آموزش‌ عالی‌ نیزمتحول‌ گردد.
از طرف‌ دیگر، جهت‌ استفاده‌ از هر سیستم‌ فن‌آوری‌ نوین‌ در امور آموزشی‌ کشور لازم‌است‌ ابتدا شرایط زیر فراهم‌ شوند :
ایجاد زیرساخت‌های‌ قوی‌ فن‌آوری‌،
توسعه‌ سرمایه‌گذاری‌ در زمینه‌ فن‌آوری‌ اطلاعات‌ و صنایع‌ مربوط به‌ آن‌،
رعایت‌ مسائل‌ مربوط به‌ قانون‌ حق‌ مؤلف‌ و پی‌گردهای‌ قانونی‌ آن‌،
تدوین‌ استانداردهای‌ آموزشی‌ لازم‌ برای‌ ارزیابی‌ آموزشگران‌ و دانشجویان‌،
تدوین‌ دوره‌های‌ آموزشی‌ مستمر ضمن‌ خدمت‌ برای‌ مسئولان‌، پرسنل‌ و اساتید.
تجهیز نیروی‌ انسانی‌ مناسب‌ برای‌ راه‌اندازی‌ و پشتیبانی‌ سیستم‌های‌ آموزشی‌ ضروری‌است‌€;
سرمایه‌گذاری‌ و مشارکت‌ دولت‌ و بخش‌های‌ خصوصی‌ در این‌ زمینه‌ الزامی‌ است‌€
فرهنگ‌سازی‌ مناسب‌ وتغییر نگرش‌ سنتی‌ جامعه‌ در امر آموزش‌ باید صورت‌ پذیرد; و
ارتباطات‌ و هماهنگی‌ بیش‌تر در سطح‌ بین‌ الملل‌ جهت‌ اعطای‌ گواهینامه‌های‌ معتبر جهانی‌الزامی‌ است‌.


پی‌ نوشت‌ها
. D-Lib Magazine.July/Aug,پ. Digital Libraries and Educationپ1. Rose, H2001.
3. Information Literacy Competency Standards for Higher Education.
www.ala.org/acrl
4. The Future Information Technology In Education
www.uorgeon.cdu/~moursund/futuesbook 1997/index.html
7.Aim and Approach of the Curriculum
www.bcedogov.bc.ca/irpit810/itaim.htm
9.Strategies for Teaching at a Distance
www.uidaho.edu/evo/dist2.htm.

12. گلوری‌، عباس‌، مفاهیم‌ نوین‌ اطلاع‌ رسانی‌، تهران‌، نشر چاپار ش‌ 1378.
17.Unger, Claus". A Virtual University: the first draft for a new work item forIFIPWG2.7/13.4
22.Distance Education: an overview
www. uidaho. edu/evo/dist1. html
24. Ibid (No22)
25. (No.17.)
26.KVU.KY Virtual University
www.kvy.org
28.Trotter, Andrew. CyberLearning at Online High
www.edweek.org/ewstory.efmslug=19online.h20
29.Technology and Changing in Colleges of Education
www.coe. uh. edu.insite/ele-pub/html 1995

 


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! دانشگاه مجازی ایران

چهارشنبه 85/8/24 :: ساعت 10:49 صبح

  کلاس مجازی شریف:                                            http://www.sharifvu.com    

  دانشگاه بین المللی ایرانیان ( آمریکا ):                                     http://iranu.com 

  دانشگاه مجازی دانشگاه اصفهان                                           http://vu.ui.ac.ir  

  دانشگاه مجازی دانشگاه تهران                                             http://cel.ut.ac.ir

  دانشگاه مجازی دانشگاه آزاد واحد جنوب تهران      http://www.azad.ac.ir/VU/vu.htm  

  دانشگاه مجازی دانشگاه صنعتی شریف تهران                               http://vu.sharif.edu

  دانشگاه مجازی دانشگاه شیراز                                         http://www.shirazu.ac.ir

  دانشگاه اینترنتی ایران                                         http://www.net2university.com  

  دانشکده مجازی علوم حدیث                                                  http://vu.hadith.ac.ir    

  دانشگاه علم و صنعت ایران                                         http://www.elearning-iust.ir  


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! هیب

شنبه 85/8/20 :: ساعت 12:46 عصر


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! ا

شنبه 85/8/20 :: ساعت 12:12 عصر


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! دانشگاه مجازی: آموزش برای همه در همه جا

یکشنبه 85/8/14 :: ساعت 1:42 عصر

دوشنبه 27 شهریور ماه سال 1385
دانشگاه مجازی: آموزش برای همه در همه جا

پیشرفت روزافزون تکنولوژی وخصوصا تکنولوژی اطلاعات باعث تغییرات بسیاری در زمینه آموزش الکترونیکی شده است عواملی چون کاهش هزینه آموزش، سهولت حضور در کلاس‌های مجازی، تنوع دروس، زمان انتخاب آن، کاهش هزینه رفت‌وآمد و انعطاف‌پذیری زیاد آموزش الکترونیکی در گسترش این پدیده بی‌تأثیر نبوده است.
آموزش الکترونیکی در ایران صنعتی نوپا در تکنولوژی آموزشی وآموزش از راه دور است، اما مراکز و مؤسسات آموزشی به ویژه دانشگاه‌ها در تلاش‌اند تا هرچه سریع‌تر الگویی مناسب با ساختار آموزشی و فرهنگی کشور در زمینه آموزش الکترونیکی ارائه کنند. علاوه بر مزیتهایی که آموزش الکترونیکی ماهیتا از آن برخوردار است، یکی از مهم‌ترین دلایل ضرورت سازماندهی مراکز و مؤسسات آموزش الکترونیکی در ایران، تقاضای روزافزون آموزش به ویژه آموزش عالی در کشور است که با توجه به محدودیت منابع و ظرفیت آموزشی در نظام آموزشی فعلی به یک موضوع خاص اجتماعی تبدیل شده است.
کارآمد ساختن آموزش الکترونیکی می‌تواند بخشی از این مشکلات را مرتفع سازد، لذا با توجه به اهداف تعریف شده برای آموزش وتحصیلات دانشگاهی در ایران، اهمیت پرداختن به ساختار مراکز و مؤسسات آموزش الکترونیکی به ویژه دانشگاههای مجازی در ایران به وضوح روشن می‌شود. شکی نیست که سیستم آموزشی سنتی در عصر حاضر نمی‌توانست نیاز‌های جامعه اطلاعاتی امروز را پاسخ گوید، پس لازم بود این نظام مستهلک در درون پیکربندی خود دچار دگردیسی شود و فر‌آیند انطباق‌پذیری در راستای نیاز‌های جوامع امروز را شاهد باشد.

دانشگاه مجازی، رویایی حقیقی
اما قبل از پرداختن به دانشگاه‌های مجازی، بد نیست نگاهی اجمالی به آموزش الکترونیک و مزایای آن داشته باشیم. این نوع آموزش که سابقه‌ای نه چندان طولانی را دارد، فرآیندی از آموزش را در بر می‌گیرد که در آن از انواع ابزار و رسانه‌های الکترونیکی چون ویدئو، ماهواره، لوح فشرده، اینترنت، شبکه و ... برای آموزش استفاده می‌شود.
ویژه‌ترین مزیت این آموزش جدایی استاد از دانشجوست، همینطور فرا مکان و زمان بودن آموزش از طریق این سیستم از ویژگی‌های بارز دیگر این شیوه آموزشی در قرن 21 است. اما دانشگاه‌های مجازی نیز از دل آموزش از راه دور و یا همان آموزش مجازی سر بر‌آوردند، زمان تولد دانشگاه‌های مجازی را می‌توان مقارن با گسترش شبکه اینترنت در جهان دانست. اولین کشوری که در این عرصه پیش‌قدم شد کشور آمریکا بود. اما هسته اولیه آن برای انگلیسی‌هاست که آن را به عنوان Open University مطرح کردند، ولی آمریکایی‌ها مانند بسیاری از زمینه های علمی دیگر عملی‌تر به این موضوع پرداختند. بودند اولین دوره آموزشی از راه دور دانشگاهی که در سال 1892 تأسیس شد متکی بر پست بود. در اواسط قرن بیستم برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت که به سمع و نظر مخاطبانی که نمی‌توانستند در کلاس‌های متمرکز حضور یابند می‌رسید.

با توجه به شهرت رادیو و تلویزیون، آموزش دهندگان به تکنولوژی جدیدی دست یافتند که به سیستم پستی برای ارائه آموزش متکی نبود و به این ترتیب مجوز اولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال 1921 صادر شد که اولین پایه شکل‌گیری آموزش الکترونیکی محسوب می‌گردد در سال 1960 با تکامل و پیشرفت رسانه‌ها، تکنولوژی آموزش از راه دور نیز دچار تغییر شد و به جای تکیه بر سیستم پستی بر استفاده ترکیبی از ابزار چند رسانه‌ای و مالتی‌مدییا و ساختارهای اداری برای پشتیبانی آموزش از دانشجویان متکی بود، به نحوی که علاوه بر انگلستان و آمریکا در سایر کشور‌های اروپایی و آسیایی مؤسسات آموزش الکترونیکی توسعه یافت.
امروزه کلاس‌های مجازی به دلیل وجود تکنولوژی‌های همگانی چون تلویزیون، رادیو و همچنین فناوری‌های جدید همچون لپ‌تاپ نوت‌بوک و شبکه‌های کامپیوتری رو به افزایش است.

مسلما اختراع تلویزیون و ویدئو بزرگترین تأثیر را بر آموزش راه دور داشته است، اما PC ها و اینترنت باعث باز آفرینی چهره آموزش شدند و موجبات یادگیری و آموزش دانشجویان را از فواصل دور فراهم کردند.
برای شرکت در این نوع دانشگاه‌ها شما به دو پیش‌نیاز اساسی احتیاج دارید، یک دستگاه کامپیوتر و مهم‌تر از همه انگیزه لازم برای حضور و موفقت در این نوع سیستم آموزشی. اما مطلب ارائه شده در این دانشگاه مانند فضای آن مجازی نیست، بلکه مواد درسی مورد تدریس برای شما همان است که در دانشگاه و به شیوه سنتی برای شما تدریس می‌شد، عمل تدریس از طریق اینترنت و شبکه در مقوله‌ای فراتر از زمان و مکان جای می‌گیرد.

آنچه‌ مسلم‌ است‌، دانشگاه‌های ‌مجازی‌ محل‌ مناسبی‌ برای‌ ظهور و بروز استعدادها، خلاقیت‌ و نوآوری‌ها خواهند بود همینطور فناوری‌ اطلاعات‌ موجب‌ افزایش‌ کارایی‌ فرایند آموزش‌ می‌گردد. با رویکردی متفاوت در برخورد با مقوله آموزش از راه دور و پیوست آن دانشگاه‌های مجازی در خواهیم یافت که بروز چنین شکلی از آموزش در قرن 21 آن هم با نگاهی به جامعه اطلاعاتی امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. ضرورتی انکار‌ناپذیر که از بطن شبکه جهانی و پیکر‌بندی جامعه اطلاعاتی بیرون می‌آید. آموزش از راه دور در کشورمان به جز تجربه کوتاه دانشگاه آزاد قبل از انقلاب و دانشگاه پیام نور مبتنی بر استفاده از شیوه ارتباط از راه دور، دارای سابقه طولانی نیست.

در پایان دهه 70 آموزش مجازی در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه‌هایی تحت این عنوان آغاز شد. در سال 1380 سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائه 9 درس برای دانشجویان روزانه دانشگاه راه‌اندازی شد و از نیم سال اول تحصیلی همان سال، بهره‌برداری از آن آغاز شد.
در همان سال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از تأسیس دانشگاه اینترنتی خبر داد که تحت نظر آن وزارت ولی به صورت مؤسسه غیر انتفاعی نوع اول در سراسر کشور خدمات آموزشی ارائه خواهد داد. به دنبال آن تعدادی از دانشگاه‌ها اعلام کردند که راه اندازی آموزش الکترونیکی را جزو برنامه‌های خود قرار داده‌اند و در حال حاضر تعدادی از آنها دروسی را به صورت تک درس برای دانشجویان حضوری خود ارائه کرده‌اند. این نکته در خور توجه است که باید با پشتیبانی فرهنگی و فرهنگ سازی افراد را قبل از دانشجو شدن با فضای دانشگاه مجازی آشنا کنیم تا بدنبال پذیرش مسوولیت در فرآیند آموزشی باشند. لذا پشتیبانی‌های فرهنگی نیز در آموزش مجازی ضروری است.

به دنیایی جدید بیاندیشید
اما براستی ضرورت پرداختن به این موضوع چیست؟
شکی نیست که در راه رفتن به سمت جامعه اطلاعاتی به ناچار بسیاری از زوایای پنهان و آشکار صورت‌بندی جوامعه دستخوش تغییرات ساختاری خواهند شد، مقوله آموزش نیز از این تغییر در امان نیست، اما این فقط یک روی سکه است. باید این نکته را نیز به خاطر داشت که جوامع به مروز زمان و به دنبال همین تحولات نیاز روز‌افزونی به آموزش و مهارت و همینطور نیروی متخصص خواهند داشت.

اطلاعات ابزار قدرتمندی در دست صاحبان قدرت است که از طریق آن هژمونی خود را به طور خزنده در لایه‌های مختلف فرهنگی- اجتماعی جوامعه می‌گسترانند. نیروی انسانی متخصص و کارآمد و همینطور مجهز به اطلاعات روز، سرمایه اصلی و قابل‌ برنامه‌ریزی هر دولتی محسوب می‌شود. اما این قضیه لایه‌های فرعی دیگری هم دارد، همانطور که اشاره شد با گسترش جوامع نیاز مردم به آموزش افزون می‌شود، نسلی تازه پا به عرصه می‌گذارد که نیاز به تربیت، تخصص و آموزش دارد، اما از طرفی توانایی‌های دولت‌ها برای تحت پوشش قرار دادن کل این پتانسیل کافی نخواهد بود. اینجاست که مشکل اصلی رخ می‌نماید، نیاز به جا، فضا و مکان، امکانات آموزشی و تسهیلات رفاهی برای پاسخگویی به این نیاز. همزمان با افزایش تقاضا برای تحصیل در دانشگاه بودجه اختصاصی برای این مسئله افزایش چشمگیری نداشته است.
پس باید با تخصیص امکانات و اولویت‌ها و همینطور پیش‌بینی ساز‌و‌کار‌های جدید به سمتی برویم که بتوانیم مفهوم سنتی کلاس‌های درس را تغییر دهیم.

دسترسی و تسلط بر تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و بهره‌گیری از آن در امر استراتژیک و مهم آموزش و تربیت نیروی انسانی، خود یکی از مؤلفه‌های مهم قدرت در عصر حاضر محسوب می‌شود که نباید از آن چشم پوشید. از سوی دیگر، گسترش بی‌وقفه و کم هزینه سیستم آموزشی الکترونیکی در سراسر دنیا ، ضرورت استفاده از این روش آموزشی را اثبات می‌کند.
به هر فناوری اطلاعات و ساختار شبکه‌ای وارد زندگی انسان‌ها شده و در لایه‌های مختلف زندگی آنها حضور دارد، امروز نیز ساختار آموزش و فرهنگ طوری تغییر پیدا کرده است که تمامی مردم از سراسر دنیا با هر سن و سال، تفکر، قشر‌بندی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می توانند تحت آموزش قرار بگیرند. این نیز نیازمند مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی است و همینطور باید در این زمینه فرهنگ‌سازی مناسب و درخور توجهی انجام شود.

اهدا سلطانعلی‌زاده


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! معایب و مزایا

یکشنبه 85/8/14 :: ساعت 1:33 عصر


  • از آنجایی که نحوه مرزبندی بین زندگی در منزل نامعلوم می‌گردد امکان افزایش استرس وجود دارد.
  • کارکنان از نظر اجتماعی منزوی می‌شوند و محرک تماس شخصی و رودرو را از دست می‌دهند.
  • اگر رابطه استخدامی، طراحی مجدد نشود تعهد کارکنان دانشمند و با ارزش نسبت به سازمان کم خواهد شد و آنها مهارتهای خود را به بالاترین قیمت خواهند فروخت، در نتیجه ریزش بالای کارکنان آثار سوء بر موفقیت موسسه خواهد داشت.

مزایای مجازی شدن


  • اینکه فاصله، مانع انجام کار موسسات، همکاری‌ها و کنفرانس‌ها نگردد.
  • به حداقل رساندن آمار بلایای فیزیکی از قبیل آتش‌سوزی‌ها، انفجار بمب‌ها و زلزله‌ها یا سایر حوادث مخرب مانند اعتصابها زیرا دیگر فعالیت ها در یک محوطه یا سازمان متمرکز نیستند.
  • تأکید روزافزون بر جنبه انسانی کار زیرا با تاکید بر مهارتهای انسانی و فکری در محیط کاز غیر متمرکز کارهای فیزیکی و خدماتی به حداقل می رسد .
  • بهبود شاخص بهره ‌وری در مقیاس فردی ، سازمانی و اجتماعی
  • کاهش هزینه‌های فضاهای اداری، زیرا انواع متنوعی از کارگران منعطف معرفی می‌شود.
  • مزایای زیست محیطی، زیرا افراد کمتری در حال تردد به محل کار هستند.
  • کیفیت و تسهیلات بیشتر برای مشتری: امکان دریافت خدمات در هر زمان


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! خدمات دیجیتالی در کشاورزی

یکشنبه 85/8/14 :: ساعت 1:14 عصر

خدمات دیجیتالی در کشاورزی

نویسندگان: ملنی ای.گاردنر، کتابخانه ملی کشاورزی

جوآن دو وریس، دانشگاه مینه سوتا
سیندی کاگ، دانشگاه ایالتی واشنگتن

 

ترجمه: محمد خواجوی

 

چکیده:
مرکز ‌اطلاعات شبکه کشاورزی (ای.جی.ان.آی.سی)، نظام اشاعه اطلاعات اینترنتی برای بهبود کیفیت منابع و اطلاعات کشاورزی می‌باشد. در حال حاضر بیش از 35 سازمان در این شبکه فعال هستند که هر یک بخش کوچکی از اطلاعات تخصصی آن را تأمین می‌کند. این نظام اطلاعاتی شامل برنامه‌های منظم جهت مداری است که اطلاعات کشاورزی و امور مربوطه و منابع مرجع چند رسانه‌ای برای استفادهء عموم، دانش‌پژوهان، گروه‌های تجاری و کاربران دولتی فراهم می‌آورد.
بعضی از اهداف ای.جی.ان.آی.سی از این قرار است: شناسایی و ارزیابی مجموعه عظیم اطلاعات و منابع الکترونیکی، سهولت دسترسی و بازیابی از مفیدترین منابع اطلاعاتی، گردآوری کامل‌ترین آن‌ها، اطلاع‌رسانی به متخصصین مناطق تحت بررسی و خدمات مرجع پیوسته، استفاده ازخصوصیت اشاعه اینترنتی به عنوان اهرمی جهت اطمینان خاطر از این که کار و مسئولیت به یک نسبت در این امر دخالت داشته‌اند و سهولت در همکاری و ارتباط بین جامعه بزرگ کشاورزی، ویژگی شاخص هر یک از این مراکز ارائه خدمات مرجع می‌باشد. اعضاء همواره خلاصه‌ای در مورد این مرکز و دو نمونه مطالعاتی در دسترسی کاربران قرار می‌دهند. آنها کارهای انجام شده توسط دانشگاه مینه سوتا در آماده‌سازی برای انتقال منابع مرجع به دانشگاه، ایالت تا سطح جهانی را شرح می‌دهند و نیز تلاش‌های دانشگاه ایالتی واشنگتن را برای ساخت مجموعه مراجع دیجیتالی به بحث می‌پردازد.

خلاصه‌ای در مورد ای.جی.ان.آی.سی
مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی (ای.جی.ان.آی.سی) نظام اشاعه اینترنتی برای دسترسی به منابع و اطلاعات کیفی کشاورزی است که به اتفاق اعضاء (
www.agnic.org
) اداره می‌شود.
کتابخانه ملی کشاورزی ایالت متحده (ان.ای.ال) و چندین موسسه عضو حدود ده سال پیش متوجه شدند که همکاری و اشتراک منابع بین موسسات با هدف مشترک کشاورزی از ضروریات هیات ان.ای.ال. در جهت افزایش دسترسی به اطلاعات کشاورزی می‌باشد. در این میان منابع مشترک، اطلاعات تخصصی مربوطه و خدمات مرجع پیوسته کلیه موفقیت ای.جی.ان.آی.سی می‌باشد.
ای.جی.ان.آی.سی در پی نیاز به تعیین نقش کتابخانه‌ها و سایر فراهم‌کنندگان اطلاعات در محیط الکترونیکی جدید بوجود آمد و در یک کمیته همکاری مشترک برای دسترسی به منابع کیفی به شکل الکترونیکی شامل فایلها، منابع جدید، اطلاعات آماری با هم همکاری می‌کنند.
در پی این نظریه که هدف اصلی آن امکان دستیابی به اطلاعات بهینه می‌باشد خدمات مرجع پیوسته (بخصوص مراجع اشاعه شده) از عناصر مهم این سرویس محسوب شدند. بعد از آزمایش بین هفت سایت به صورت آکادمیک (1997-1996) همه اعضاء اتفاق‌نظر داشتند که پاسخ به کاربران از سوی این مراکز مستدل و قابل قبول بوده است.
این شبکه موفقیت‌های مختلفی را تجربه کرده است. بعد از آزمایش و اندکی پس از دوره ارائه مرجع پیوسته، یکی از سایت‌های ای.جی.ان.آی.سی تصمیم گرفت که گزینه‌ای با عنوان "سوالی بپرسید" را از برنامه خود حذف کند. ولی در مدت کوتاهی در برابر فشار اتحادیه، سایت مجبور شد این مورد را به صفحهء اول خود اضافه نماید. در طی دو روز آنها بیش از 400 سئوال دریافت کردند. لذا دوباره تصمیم گرفتند که این گزینه را از سایت بردارند. در یک تحلیل اجمالی از مسئله عللی بر دریافت این همه سئوالات که به دست آمد به شرح زیر می‌باشد).
1. این صفحه برای متخصصینی که در یک زمینهء خاص پژوهش می‌کنند، ایجاد شده بود.
2. موضوع چنان کاربر مدار بود که کانون توجه کاربران غیرمتخصصین بوده است.
3. سایت توسط متخصصین موضوعی و اطلاع‌رسانی بوجود آمده و اداره می‌شد نه کتابداران.
ارزیابی مجدد ساختار صفحه منجر به طراحی مجدد آن شد در این طراحی مجدد حجم صفحه کم و اطلاعات بیشتر پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان شده بود.
به جز دو سایت مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی، بقیه بوسیلهء کتابداران یا از داده‌های ورودی آن‌ها در زمینه ساختار، گسترش و انتخاب منابع اداره می‌شود.
اعضاء مرکز معتقدند که کاربران بیشتر خدمات را از سایت‌های سازمان‌یافته که سطح وسیعی از کاربران را تحت پوشش قرار می‌دهند با امکان پاسخ‌های مکرر به پرسشهای مکرر و استفاده از منابع پراستفاده و سایر اطلاعات عمومی می‌گیرند.
بسیاری از اعضای احتمالی آینده از پیوستن به اتحادیه طفره می‌روند چرا که از مواجه شدن با انبوه سئوالات واهمه دارند.
پیچیده شدن مسئله زمانی است که برخی از کتابخانه‌های دانشگاهی اهداء زمین گروه کاربران محدودتری نسبت به سایر اعضای مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی دارند.
با جهانی شدن هر برنامه، اکثر موءسسات اهدای زمین سعی در توسعهء فعالیت‌هایشان برای خدمت به کمیته‌های جهانی دارند و بیشتر این مراکز نیز برای پیوستن به مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی تمایل نشان می‌دهند. حال دانشگاه مینه سوتا دربارهء تلاش‌هایش در زمینهء سیر تغییرات برای گسترش اجزاء مرجع پیوسته سایت مربوطه خود صحبت می‌کند.

دانشگاه مینه سوتا به سوی جهانی شدن
ماهیت تعاونی و اشاعه مرکز اطلاعات شبکه کشاوری حامی و مشوّق مشارکت موءسسات اهدای زمین در سطح بسیار بالا بوده است. برای یک کتابخانهء اهدا زمین غیرممکن است که بتواند با سایت خود پاسخگوی تمام بخش‌های کشاورزی و علوم وابسته بوده و به سئوالات تک تک افراد نیز پاسخ دهد. از سوی دیگر، وجود سایت وبی که روی بخش‌های خاصی از موضوع تمرکز کرده و توسط یک مجموعه برنامه قانونی و وزنه‌های تحقیقی برنامه‌ریزی شده و با حسن شهرت ملی پشتیبانی شده نیز هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد.
دانشگاه مینه سوتا دو سایت مرکز اطلاع‌رسانی شبکهء کشاورزی دارد. هر دو سایت براساس ویژگی‌های منحصر به فردی بوجود آمده‌اند که پایه و اساس سایت‌ها به حساب می‌آیند. جنگل‌داری مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی (
forestry.lib.umn.edu/agnic) چهار پایگاه اطلاعاتی دارد که بیش از 20 سال است که توسط کتابخانه جنگل‌داری جین آلبرشت تهیه و منتشر می‌شود. جنگل‌داران خواهان اطلاعاتی هستند که در پایگاه‌های اطلاعاتی بزرگ کشاورزی و علوم اجتماعی جنگل‌داری پنهان شده باشد نیستند بلکه در پی اطلاعاتی هستند که شامل طرح‌های جدید، احداث و نگهداری، حفاظت و گسترش جنگل‌های استوایی و پایگاه‌های اطلاعاتی جنگل‌داری شهری هستند، می‌باشند. کشاورزی و اقتصاد کاربردی مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی (agecon.lib.umn.edu/agnic.endex.html) منابع قابل بررسی به صورت متن کامل از طریق بخش‌های دانشگاهی علمی-کاربردی در سطح کشور در اختیار همگان قرار می‌دهد. اطلاعات کشاورزی و اقتصاد کاربردی از طرف انجمن اقتصادی-کشاورزی خدمات پژوهش اقتصادی و موءسسه کشاورزی آمریکا حمایت می‌شود. این ابتکار پاتریشیا رودکویچ، کتابدار کشاورزی و اقتصاد کاربردی است. اقتصاددان‌ها به صورت معمول به کار روی مسائل تحقیقی روز تأکید دارند.
خدمات مرجع پیوسته در حوزه‌های موضوعی خاص جزو سایت موضوعی مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی در نظر گرفته شده است. این سایت‌ها شامل دستیابی به منابع الکترونیکی موجود از مجموعه‌ها و پیوندها به دیگر منابع مربوط موجود در اینترنت را فراهم می‌آورد. بسیاری سایت‌ها استفاده مکرر از منابع پیشنهاد شده و پاسخ‌های مکرر به پرسش‌های مکرر را مشخص می‌کنند و این منابع باید اگرنه برای همه، بلکه حداقل برای اکثر سئوالات کاربران پاسخ فراهم نماید. اگر سئوالاتی بی‌جواب بمانند، کتابدار شخصاً می‌تواند برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز یاری نماید.
تفاوت بین خدمات میز مرجع پیوسته و سنتی همیشه در وهله اول مشخص نمی‌شود بلکه به مرور این تفاوت آشکار می‌گردد. خدمات مرجع پیوسته مستلزم کار و تنظیم آن از سوی کتابدار است. هیچ فرصتی برای ایراد گرفتن‌ها در مورد صدای مشتری یا طرح سئوالات کنجکاوانه او وجود ندارد. بنابراین کتابدار به تنهایی در مورد اینکه چه میزان اطلاعات مورد نیاز است تصمیم می‌گیرد. چون سرعت در این محیط ارزشمند است، کتابدار ضرورت پاسخ‌گویی کامل و سریع را درک می‌کند، هر چند که نوشتن یک پاسخ کتبی نسبت به یک پاسخ شفاهی مستلزم زمان و تلاش بیشتری است. شاید بتوان گفت که این اختلاف چشمگیر از ماهیت ناشناخته تقاضاها ناشی می‌شود. تا زمانی که سایت اطلاعات مربوط به کاربر را جمع‌آوری می‌کند، کتابدار موقعیتی برای درک تقاضای مورد درخواست ندارد. بازخورد سودمندی پاسخ حداقل خدمات پیوسته برابر با خدمات مرجع سنتی (قدم زدن و تلفن کردن) است.
یک ساختار مناسب و سازمان‌یافته از منابعی که به دقت انتخاب شده باشد برای کاربران این اطمینان خاطر را ایجاد می‌کند که می‌توان به سهولت اطلاعات مورد نیاز را مشخص و اطلاعات اضافه را از آن حذف کرد. توسعه وب سایت و مرجع پیوسته وقت‌گیر بوده و هزینهء نگهداری آن بسیار بالاست. به دلیل محدودیت‌های زمانی، روند کار مرجع به نحو شگفت‌انگیزی از اطلاعات میز مرجع به سوی توسعهء خدمات مرجع وب مدار در حال تغییر است. کاربران شبکهء جهانی وب انتظار خدمات بیست و چهار ساعته و هفت روز در هفته را دارند. جالب این که بسیاری از سئوالات جنبهء تمجید از پایگاه‌های اطلاعاتی داشته یا پیشنهاد در زمینهء ایجاد پیوندهای جدید یا توصیه‌هایی در جهت اصلاح فرمت آن هستند. عامل مهمی که باید در زمان تجسم یک وب سایت در نظر گرفت پیش‌بینی پوشش بیشترین سطح ممکن کاربران است. ایجاد سطوحی از منابع روشی است که باعث می‌شود سطح وسیعی از درخواست‌های کاربران را در خود جای دهد.
پیش‌بینی وسیع‌ترین سطح کاربران چشم‌انداز جدیدی برای بسیاری از کتابخانه‌های اهدا زمین است. هر چند با تأکید مجددی که در هیئت امدادی دانشگاه مینه سوتا به عمل آمد وجود سطح وسیع کاربران اهداف خاص موءسسه را تأمین می‌کنند. دانشگاه به طور جدی مشارکت با بخش‌های تجاری، صنعتی، دانشجویان دوره لیسانس، جامعه روستایی، تحصیلات گروه‌های خاص و برنامه‌های پژوهشی بین‌المللی را شروع کرده است.
دانشجویان و اساتیدی که در این راستا کار می‌کنند در سراسر جهان پراکنده‌اند.

گسترش مجموعه مرجع مجازی
دانشگاه ایالتی واشنگتن روی درختان میوه به عنوان موضوع اصلی کشاورزی تأکید دارد. ایالت واشنگتن یکی از تولیدکنندگان بزرگ درختان میوه است، که 47% محصول کل سالانه سیب و گیلاس و 42% محصول گلابی آمریکا را فراهم می‌کند. دانشگاه ایالتی واشنگتن چندین سایت ترویجی در ارتباط با درختان میوه و انتشارات متعددی از محصولات بر پایه یکسال دارد. با تکیه بر چنین جایگاه محکمی، دانشگاه ایالتی واشنگتن توسعهء سایت مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی در زمینهء درختان میوه را به عهده گرفت.
اگر پوشش موضوعی یک سایت مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی خاص باشد، بدون تردید مخاطبین موردنظر که شامل عموم مردم، جامعه دانشگاهی، تجاری و ادارات دولتی می‌باشد بسیار وسیع جلوه می‌کنند. دلایل محکمی برای گسترش مجموعه مرجع به منظور خدمت به گروه‌های مختلف وجود دارد. می‌توان به طور قانونی یکسری پیوندهای موردنظر دانشگاه ایالتی واشنگتن را از سایت محبوب علوم در جهان که مخصوص بچه‌هاست ایجاد و انتشارات ترویجی با شاخص‌های اقتصادی و دولت فدرال را برای کنترل مهاجرت کارگران مزارع فراهم آورد. قسمت ذیل درباره تلاش‌های ما برای ساخت مجموعه مرجع الکترونیکی در زمینهء درختان میوه برای خدمت به مشتریان گوناگون بحث می‌کند.

اهداف
سه مورد از اهداف مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی به تأمین اطلاعات مرجع اختصاص دارد که عبارتند از:
• شناخت و ارزیابی مجموعه عظیم اطلاعات و منابع الکترونیکی
• سهولت دستیابی به این مجموعه
• امکان دسترسی به متخصصین این حوزه و اطلاعات مرجع پیوسته

گسترش مجموعه با توجه به سایت
گسترش مجموعهء سنتی اساس گسترش و توسعهء مجموعه خدمات پیوسته است. ابزارها تغییر کرده‌اند، اما مفاهیم ثابت مانده‌اند. کتابداران با تعیین موقعیت، ارزیابی و دستیابی منابع به ارزش آن می‌افزایند. این روند فزاینده چنین است:
• مرجع
• منابع مرجع
• منابع مرجع الکترونیکی
• منابع مرجع الکترونیکی پیوسته
هم اکنون بررسی و بازدید سایت‌های چند کتابخانه به صورت رایگان در ازای وجه قابل دسترسی هستند. از این مجموعه می‌توان به "بررسی‌های اینترنتی" در بخش اخبار کتابخانه‌های پژوهشی دانشگاه، یا‌"پایگاه اطلاعاتی" در مرجع و سرویس‌های سه ماهه کاربران و انتخاب‌هایی که رسانه‌های الکترونیکی و چاپ را یکپارچه می‌کند اشاره کرد. ژورنال‌های تخصصی موضوعی با شکل چاپی در بررسی با منابع الکترونیکی کندتر پیش رفته‌اند. ما هنوز در حال یافتن ژورنال‌هایی هستیم که به طور منظم وب سایت‌ها را بررسی می‌کنند. در نتیجه کتابداران ما باید سایت‌های مختلف را جستجو و ارزیابی کنند.
پس فرق بین انتخاب ابزار الکترونیکی برای کاربران مرجع مجازی و استفاده درون سازمانی در پاسخ گویی به سئوالات مرجع مجازی چیست؟ یک گزارش ساده می‌گوید: آیا کاربر می‌تواند به ابزار خاصی دسترسی پیدا کند؟ آیا نیاز به مجوز هست؟ آیا محدودیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وجود دارد؟ انتخاب کننده باید علاوه بر ارزیابی معمول اختیارات، وقت‌شناسی، قابلیت اطمینان، قابلیت استفاده، عمق، وسعت و غیره این مسائل را نیز در نظر بگیرد. آیا وب سایت به راحتی قابل جستجو است؟ آیا نتایج دقیق و یکپارچه هستند؟ آیا کاربر می‌تواند به راحتی از سایت خارج شود؟ سایت‌های موءسسه می‌تواند در این تصمیم‌گیری‌ها موءثر باشد.
جستجوی منابع مجازی مستلزم جهانی اندیشیدن است. کتابدار نمی‌تواند به چند منابع بررسی یا کارگزار مصوب کتابی اعتماد کند. جایگزینی فعال برای جستجوی منابع وجود ندارد، و این به معنای صرف دقت در خدمات مرجع پیوسته و تلاش برای یافتن استراتژی‌های مختلف در موتورهای کاوش متعدد است. یک موضوع مورد تحقیق در هر یک از موتورهای کاوش
Askjeeves, Google و Altavista نتایج بسیار متفاوتی به دست می‌دهد. به عنوان مثال اخیراً تحقیقی در مورد "Yellowstone Science" داشتم یک دوجین موتور کاوش در مورد گزارش‌های مربوط به موضوع با عنوان: "Greater Yellow Stone Ecosystem" بررسی کردم. بازیابی کل و استفاده واقعی 100 یافته اول از هر همپوشانی کمتر از 20% بود. در ارائه خدمات مرجع مجازی و مجموعه‌ها، کتابداران باید خوب از بد را از هم تفکیک کنند. آموزشگاه من در ویسکونزین، با پذیرفتن شعار "تعویض و پاکسازی بی‌باکانه" که موجب توسعهء مجموعه، خصوصاً در مقابل سیل منابع الکترونیکی موجود است. آن‌ها باید چندتایی از میان تعدادی زیاد را انتخاب و آن‌ها را قابل دسترسی سازند.
این جایی است که شما باید مثل یک علامت ضربدر بین خانم مانرز حسابدار و یک وکیل قرار بگیرید. وقتی که منابعی را که باید به سایت مرجع مجازی خودتان اضافه کنید، معین کردید، زمانی است که باید بدانید که مجاز به پیوند هر چیزی نیستند. شما باید اطمینان دهید که از اینترنت استفاده نادرست نمی‌کنید، اگر متوجه شدید که سایتی سایت مجاز نیست، احترام حرفه‌ای ایجاب می‌کند که با تهیه کننده آن تماس گرفته و اجازه ارتباط با سایت خودتان را بگیرید. اخیراً یک آگهی تبلیغاتی در ارتباط با یک منبع بسیار جالب توجه از طرف انستیتو همسایه، دانشگاه آیداهو، به صورت چاپی
CD-ROM (صفحه نوری) به دستم رسید. از آنجا که دانشگاه ایالتی واشنگتن شامل چند دانشگاه، ایستگاه‌های تحقیقاتی و چندین درجه تحصیلی است، من موظف شدم تا مجوز نصب CD-ROM را روز سِروِر خودمان به منظور استفاده تمام گروه‌های مشتریان بگیرم. به من گفتند که کاملاً مجازم وب سایت آن‌ها را در فهرست پیوسته خودمان وارد کنم، به این ترتیب کاربران می‌توانند بدون هیچ هزینه‌ای و در هر زمانی به اطلاعات جدید و روزآمد دسترسی داشته باشند و صد البته که این بهترین سناریو بود. سایت‌های مستقل ایجاد شده از طرف موءسسات دانشگاهی، آژانس‌های دولتی، بنگاه‌های فروش محصولات تولیدی، بنگاه‌های فروش اطلاعات-کتابشناختی، اقتصادی و آماری، از کتابخانه‌هایی که می‌خواهند به صورت انفرادی یا در سطح جهانی پیوندهایی به سایت‌های آن‌ها ایجاد کنند استقبال نمی‌کنند. و اگر بخواهیم چنین سایت‌هایی را به مجموعه مرجع مجازی خود اضافه کنید باید برای گرفتن مجوز با آن‌ها وارد مذاکره شوید چه این سایت مجموعه عظیم و گسترده‌ای مثل مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی باشد یا یک مجموعه مرجع محلی خودتان. آیا مجوزی که می‌خواهید امکان دسترسی به کاربر توزیعی را فراهم می‌کند؟ یا می‌توانید با مجوز تک ایستگاهی برای پاسخ‌گویی به سئوالات مرجع از آن استفاده کنید کار کنید؟ به همین دلیل است که مجوزگیری و مشاره حقوقی بخش‌های مهمی از گسترش مجموعه جدید و مستلزم توجه خاص می‌باشد.
فهرست‌نویسی
سازماندهی یک مجموعه مرجع مجاری به شاخه‌های فرعی به یک مفهوم به معنای فهرست‌نویسی درونی می‌باشد. چنانچه قصد دارید براث سایت‌تان موتور کاوش فراهم کنید باید مطمئن شوید که اجازه کاوش در مورد موءلف، ناشر، موضوع و کلیدواژه‌های اطلاعاتی به همان نسبت عنوان وجود دارد. مشکلات واقعی وقتی ظاهر می‌شود که کتابداران منابع الکترونیکی داخل و خارج از سایت را در فهرست کتابخانه خود وارد می‌کنند. همه کتابداران را می‌توان به نوعی کتابدار مرجع دانست. ما همه در بازیابی منابع سریع و خوب هستیم و دیگران را نیز در این بازیابی کمک می‌کنیم. و عموماً مایلیم که این بازیابی حتی‌الامکان ساده و روان باشد. بنابراین نه تنها سایت‌ها را انتخاب کرده و به نتیجه می‌رسیم بلکه به همان خوبی نیز فهرست‌نویسی می‌کنیم. وقتی به یک نمایه پیوسته یا به
CD-ROM یا مجله الکترونیکی دسترسی پیدا می‌کنیم، انتظار داریم که منابع در فهرست‌های ما منعکس شود. اما در مورد منابعی که به صورت سایت آزاد هستند چه؟ ایا آن هم به فهرست اضافه می‌شود؟ چه کسی مسئول بررسی کار پیوندهاست یا در صورت قطع شدن دوباره آنها را برقرار می‌کند. اگر محصول چاپی قبلی به صورت الکترونیکی قابل دسترسی نباشد چه؟ آیا به سوابق قبلی خود در تماس هستید، یا این که منتظر نمونه جدیدی از کتابخانه کنگره می‌مانید، یا خودتان یک نمونه جدید ایجاد می‌کنید یا این که منبع را در فهرست جداگانه منابع الکترونیکی قرار می‌دهید؟ اگر خواستار یک مجموعه مرجع مجازی قوی و کارآمد هستید، لازم است در مورد این مسائل بحث و به یک سیاست واحد برسید که در غیر این صورت با سئوالاتی که جنبهء شخصی دارند غرق خواهید شد و فهرست شما نه یکدست و نه مفید خواهد بود.

توسعه مجموعه برای خدمات
خدمات مرجع برای حرفه ما چندان ضروری است که اغلب فراموش می‌کنیم تغییرات آن به چه صورت بوده و تفاوت آن از بخشی به بخش دیگر به چه شکل است. در دانشکده، کلاس‌هایی در مورد نحوهء استفاده منابع مرجع تشکیل می‌دهیم، احتمالاً با افرادی در تورهای مباحثاتی برخورد کرده‌ایم که باید به سئوالاتشان پاسخ می‌گفتیم و احتمالاً به آنها شماره تماس یا اطلاعات تحویل مدرک برای پیگیری از طرف خودشان داده‌ایم. معمولاً در یک کتابخانه تجاری، کتابداران اطلاعات مورد نیاز را پیدا کرده، مدارک را یافته و رئوس مطالب را برای هماهنگی با بسته موردنظر ایجاد می‌کنند. برای پشتیبانی خدمات اضافی، مجموعه مرجع می‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای کاربران باشد اما در مورد مجموعه مرجعی که از سرویس‌های مرجع مجازی پشتیبانی می‌کنند چه؟
لازم است دو حوزهء اصلی در نظر گرفته شود: منابعی برای کتابدار جهت پاسخ‌گویی به سئوالات مرجع مجازی و منابعی برای کاربر مجازی. اخیراً یک سئوال مرجع از طریق پست الکترونیکی دریافت کردم که اطلاعاتی در مورد سه سندرم پزشکی می‌خواست که املای دو تای آن‌ها غلط بود که اگر این سئوال به صورت حضوری بود مجبور بودم کاربر را به محیط مرجع پزشکی مربوطه برده، طرز کار با فرهنگ‌ها و دایر‌ﺓالمعارف‌ها را به او نشان داده در نهایت به املای صحیح کلمات می‌رسیدیم. در حالی که برای یک کاربر مجازی نمی‌توانم چنین کاری کنم و نه قادرم برای آن‌ها منابع پزشکی خاصی را توصیه کنم. نتیجه این که به سئوال در مورد هر سندرم با توضیح‌های کوتاهی که از یک فرهنگ پزشکی چاپی به دست آورده بودم، پاسخ دادم، پیشنهاد کردم تا از طریق مجموعه کتابخانه محلی کنترل شود و سپس کاوش وبی در مورد سایت‌های قابل اطمینان انجام دادم.
سطح اطلاعات کلینیک مایو را برای سئوالات مناسب دیدم و آن را نیز جزو آدرس‌های اینترنتی برای کاربر فرستادم.

نتیجه
قرار گرفتن در حرفه اطلاع‌رسانی در "عصر اطلاعات" بسیار جالب توجه، هیجان‌انگیز و حساس است. ما هر روزه در حال بازیابی خدمات مرجع و مجموعه‌ها هستیم. واقعیت مجازی به سرعت تبدیل به واقعیت آشکار می‌شوند و مجموعه‌های مرجع مجازی ابزار اصلی هر خدمات مرجع می‌شوند. عملیات گسترش مجموعه برای به نتیجه رسیدن باید هم سایت‌های مرجع و هم خدمات مرجع و به همان نسبت نیز کتابداران مرجع را در محاسبات خود منظور کنند

 


¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

! عکس عصبانی

پنج شنبه 85/8/11 :: ساعت 11:25 صبح



یکشنبه، 11 دى، 1384

   



¤نویسنده: مهدی بهمنی

? نوشته های دیگران()

<   <<   6   7   8   9   10   >>   >

! لیست کل یادداشت های این وبلاگ